Pharmacogenetics and Antipsychotic Treatment Response/ Фармакогенетски Тестирања И Одговор Кон Третман Со Антипсихотоци

Abstract Antipsychotic drugs are widely used in the treatment of schizophrenia and psychotic disorder. The lack of antipsychotic response and treatment-induced side-effects, such as neuroleptic syndrome, polydipsia, metabolic syndrome, weight gain, extrapyramidal symptoms, tardive dyskinesia or prolactin increase, are the two main reasons for non-compliance and increased morbidity in schizophrenic patients. During the past decades intensive research has been done in order to determine the influence of genetic variations on antipsychotics dosage, treatment efficacy and safety. The present work reviews the molecular basis of treatment response of schizophrenia. It highlights the most important findings about the impact of functional polymorphisms in genes coding the CYP450 metabolizing enzymes, ABCB1 transporter gene, dopaminergic and serotonergic drug targets (DRD2, DRD3, DRD4, 5-HT1, 5HT-2A, 5HT-2C, 5HT6) as well as genes responsible for metabolism of neurotransmitters and G signalling pathways (5-HTTLPR, BDNF, COMT, RGS4) and points their role as potential biomarkers in everyday clinical practice. Pharmacogenetic testing has predictive power in the selection of antipsychotic drugs and doses tailored according to the patient’s genetic profile. In this perception pharmacogenetics could help in the improvement of treatment response by using different medicinal approaches that would avoid potential adverse effects, reduce stabilization time and will advance the prognosis of schizophrenic patients. Антипсихотиците се лекови што се употре- буваат во третман на шизофренија и психотични нарушувања. Отсуство на одговор при третманот со антипсихотици и несаканите ефекти што се ја- вуваат, како што се невролептичен синдром, по- лидипсија, метаболни нарушувања, зголемување на телесната тежина, екстрапирамидалните симп- томи, тардивна дискинезија или зголемено ниво на пролактин, се двете круцијални причини за непридржување на пациентите кон пропишаната терапија и зголемен морбидитет кај пациентите со шизофренија. Во текот на изминатите неколку децении се спроведени бројни истражувања со цел да се одреди влијанието на генетските вари- јации врз дозниот режим, ефикасноста и безбед- носта при третманот со антипсихотици. Овој труд дава преглед на современите сознанија за мо- лекуларната основа на третманот на шизофрени- јата. Во него се истакнати најзначајните откри- тија за влијанието на функционалните полимор- физми на гените што ги кодираат CYP450 мета- болните ензими, ABCB1 генот што го кодира транспортниот П-гликопротеин, допаминските и серотонинските рецептори (DRD2, DRD3, DRD4, 5-HT1, 5HT-2A, 5HT-2C, 5HT6) и гените одго- ворни за метаболизмот на невротрансмитерите, како и Г сигналните патишта (5-HTTLPR, BDNF, COMT, RGS4) и ја истакнува нивната улога како потенцијални биомаркери во секојдневната кли- ничка практика. Фармакогенетските тестирања имаат предиктивна моќ во селекцијата на вис- тинскиот антипсихотик и неговото дозирање е во согласност со генетскиот профил на пациентот. Во таа насока фармакогенетиката може да даде значен придонес во подобрување на терапев- тскиот одговор кон антипсихотиците со што ќе се избегнат потенцијални несакани реакции, ќе се скрати периодот на стабилизација и ќе се по- добри прогнозата кај пациентите со шизофренија.