Toward Modernity – the Ideological and Cultural Frames of the Serbian Revolution in the 19th Century

The research analyzes the Serbian Uprisings against the Ottomans as the transgression into Modernity. A special consideration is given to ideological and cultural changes in Serbia in the 19th century. The author explains how the overthrow of the Turkish rule made it possible to initiate the process of creating of the modern Serbian state, nation and culture. The paper analyzes selected works of Serbian authors and activists: Dositej Obradović, Vuk Stefanović Karadžić and Svetozar Marković who contributed significantly to the success of the Serbian transformation in their cultural and ideological spheres. The article conludes that the Serbian Revolution created a model of political and social progress in the Balkans. W stronę nowoczesności – ideologiczne i kulturowe ramy „rewolucji serbskiej” w XIX wieku Artykuł analizuje powstania serbskie przeciw Turkom jako proces przejścia ku nowoczesności. Szczególną uwagę poświęcono ideologicznym i kulturowym zmianom w Serbii w XIX wieku. Autor wyjaśnia, jak obalenie władzy tureckiej umożliwiło zapoczątkowanie procesu tworzenia nowoczesnego serbskiego państwa, narodu i kultury. W tekście poddano analizie wybrane teksty serbskich autorów i działaczy: Dositeja Obradovicia, Vuka Stefanovicia Karadžicia i Svetozara Markovicia, którzy swoją działalnością w sferze przede wszystkim kulturalnej i ideowej znacznie przyczynili się do udanej z perspektywy czasu serbskiej transformacji. Konkluzją artykułu jest stwierdzenie, że „rewolucja serbska” stworzyła model politycznego i społecznego postępu na Bałkanach.