Yazılış Amaçları Bakımından Kur’an Mealleri

Abstract

Bu makalenin konusu, ülkemizde yazılan Türkçe meallerin yazılış amaçlarını tespit etmektir. Toplumda meallere gösterilen ilgi ve bu meyandaki tartışmalar, bizi böyle bir çalışma yapmaya sevk etmiştir. Bu çalışma sayesinde, meallerde yer verilen giriş, önsöz, sunuş, takdim gibi yazılarda, meallerin yazılış amaçlarına dair verilen bilgilerden hareketle, meallerin ele alınış gayelerini kategorize ederek, analizler yapılacak ve hem okuyuculara hem de yeni çalışmalara katkı sağlanacaktır. Önsözlerde belirtilen gayeler, çoğu defa mealin yazılış metot ve muhtevasına da işaret etmektedir. Bu gaye aynı zamanda kelime ve ayet düzeyinde tercih edilecek anlamı belirlemede de en önemli unsurlardan biridir. Çünkü meal yazarının başta koyduğu amaç, Kur’an’a bakış perspektifini de biçimlendirmektedir. Bu çalışmada Türkçe yazılan yüz elli civarında meale başvurulmuştur. Sonuç olarak, kimi meallerin dil ve üslûba, sadelik ve kolay anlaşılırlığa; bazı meallerin Kur’an’ın nüzûl dönemindeki anlamına; bazılarının Kur’an’ı ana dilde anlamaya ya da ulusçuluk düşüncesini yaygınlaştırmaya; bazılarının, ideolojik, meşrebî ya da mezhepçi perspektife; bazılarının siret, tarih, bağlam, kronolojik, bilimsel gelişmeler vb. yaklaşımlar şeklinde çeşitlendirilebilecek çerçevelerde Kur’an’ı yorumlamaya odaklandığı görülmüştür.