İSRAİL SİNEMASINDA KÜLTÜREL BİR OLGU OLARAK TÜRK ETNİK KİMLİĞİ: TANRI’NIN KOMŞULARI (HA-MASHGİHİM) FİLMİ ÖRNEĞİ

Abstract

Kendi vatanlarından ayrılmak zorunda kalan etnik ya da dini gruplar için kullanılan diaspora, hem geride bırakılan vatanda oluşturulan kimliğin etkileri, hem de göç edilen ülkede yaşanan kimlik inşasının yeniden oluşturulması durumu nedeniyle ülkelerin politikalarında da yeni kavramların ortaya çıkmasına neden olmuştur. İsrail’in resmen kurulmasıyla birlikte alınan göçlerde ülkede doğulu ve batılı ayrımı çıkmıştır. Genellikle Sefarad grup içinde yer alan ve doğulu olarak görülen Türk Yahudileri, diğer grupların Türklere ve Türkiye’ye olan bakış açısına göre tanımlanmaktadır. 2012 yapımı Tanrı’nın Komşuları filmi, farklı etnik kökenlerden gelen ve grup liderinin Türk Yahudisi olduğu üç erkek arkadaşın, ultra Ortodoks bir mahallenin koruyuculuğunu nasıl üstlendiklerini anlatmaktadır. Çalışmada, liderlik vasfını üstlenen başkarakterin kimliğinin öne çıkan belirgin kodları içerik analizi ile incelenmekte ve bu yolla Türk kimliğinin nasıl yansıtıldığı ortaya çıkarılmaya çalışılmaktadır. Buna göre başkarakterde davranış biçimleri ve kültüre ait özellikler olmak üzere iki başat kategori saptanmıştır. Davranış biçimlerinde biraderler sistemi, babaya/ ataya saygı ve beden imgesi olmak üzere hegemonik erkekliğe ve geleneksel kültüre ait özellikler belirlenmiştir. Kültüre ait özelliklerde ise Türk kültürüne ait müzikler, semboller ve yeme-içme biçimlerinin karakterin kimliğini yapılandırdığı görülmüştür. Bulgular bir araya getirildiğinde grup lideri olarak seçilen Türk Yahudisinin, dindar ve geleneksel olan Mizrahi toplumunda koruyucu, lider, kural koyucu, delikanlı ve mert olduğu düşünülmekte ve Türk erkeğinin karakter özelliklerinin bu şekilde algılandığı görülmüştür.