การสำรวจแปลงปลูกป่าชาวบ้านในพื้นที่ศูนย์พัฒนาโครงการหลวงหมอกจ๋าม ด้วยเครื่องกำหนดพิกัดบนพื้นโลกด้วยดาวเทียมแบบมือถือ

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สำรวจแนวเขตแปลงปลูกป่าชาวบ้านด้วยเครื่องกำหนดพิกัดบนพื้นโลกด้วยดาวเทียมแบบมือถือ 2) จัดทำฐานข้อมูลแนวเขตแปลงปลูกป่าชาวบ้านด้วยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ และ 3) วิเคราะห์อัตราการรอดตายของต้นพันธุ์ และความสัมพันธ์กับระยะห่างจากบ้านของเกษตรกร ความสูง และความลาดชัน ประชากรในการศึกษาครั้งนี้คือ เกษตรกรที่เป็นสมาชิกโครงการปลูกป่าชาวบ้านของศูนย์พัฒนาโครงการหลวงหมอกจ๋าม อำเภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ จำนวน 52 ราย ผลการวิจัยพบว่า การใช้เครื่องกำหนดพิกัดบนพื้นโลกด้วยดาวเทียมแบบมือถือเข้าไปสำรวจแนวเขตแปลงปลูกป่าของเกษตรกรทั้ง 52 ราย นำต้นพันธุ์ไปปลูกในที่ดินของตนเองจำนวน 61 แปลง รวมจำนวนต้นพันธุ์ 39,948 ต้น การปลูกแบ่งได้เป็น 2 แบบ คือ การปลูกแบบแนวรั้ว คิดเป็นร้อยละ 43 และการปลูกแบบแปลง คิดเป็นร้อยละ 57 โดยค่าพิกัดที่ได้จากเครื่องกำหนดพิกัดบนพื้นโลกด้วยดาวเทียมแบบมือถือมีความคลาดเคลื่อนเฉลี่ย 7.36 เมตร จากการวิเคราะห์ด้วยระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์พบว่าทำเลที่ตั้งของแปลงปลูกป่าชาวบ้านมีการกระจุกตัวอยู่ใกล้กับชุมชน ที่มีระดับความสูงระหว่าง 401-500 เมตร จากระดับน้ำทะเลปานกลาง และมีร้อยละความลาดชันระหว่าง 35-50 ต้นจันทร์ทองเทศมีอัตราการรอดตายสูงที่สุด คือร้อยละ 77.59 อัตราการรอดตายมีความสัมพันธ์ในทิศทางเดียวกับระยะห่างจากบ้านของเกษตรกร ความสูง และความลาดชัน โดยมีค่าสหสัมพันธ์ (r) เท่ากับ 0.27 0.17 และ 0.26 ตามลำดับ แต่ค่าสัมประสิทธิ์การตัดสินใจ (r2) เท่ากับ 0.07 0.03 และ 0.07 จึงสรุปได้ว่าอัตราการรอดตายของต้นพันธุ์อาจไม่มีระดับความสัมพันธ์มากกับระยะห่างจากบ้านของเกษตกร ความสูง และความลาดชัน