Orman Köylülerinin Odun Dışı Orman Ürünlerini Kullanım Olanakları (Eğirdir Yöresi Örneği)

Abstract

I Ozet: Son yillarda orman kaynaklarindan uretilen odun hammaddesinin yaninda odun disi orman urunlerine yonelik talep gittikce artmaktadir. Bu talep artisi yalniz ticari kazanclarin degil; ozellikle orman koyluleri basta olmak uzere yerel ihtiyaclarin karsilanmasinda da onemli bir rol oynamaktadir. Bu baglamda gerek ulkemizde gerekse Egirdir Yoresi’nde var olan odun disi orman urunleri potansiyelinin ve degerlendirme olanaklarinin belirlenmesi ekonomik, sosyal ve cevresel yonden pek cok yarar saglayacaktir. Egirdir Yoresi’ndeki orman koylulerinin demografik ve sosyoekonomik yapisi, koylulerin Odun Disi Bitkisel Urunlerini tuketim amaclari, tuketim zamani, tuketim sikligi,  temin sekilleri, tuketilen bitkisel urunlerden gorulen faydalar ve yan etkileri,  tuketim aliskanliginin olusumunda etkili olan faktorlere iliskin degerlendirmeler bu tez calismasi ile ortaya konulmustur. Calismada tuketici ozelliklerinin belirlenmesi amaciyla 25 sorudan olusan bir anket formu kullanilmistir. Calismada, 26 familyanin 44 cinsine ait toplam 53 odun disi bitkisel orman urunu degerlendirmeye alinmistir. Bu bitki taksonlarinin bilimsel adlari, familyalari, odun disi orman urunu olarak kullanilan kisimlari, yoresel kullanim alanlari, endemik olanlarinin belirlenmeleri ve yerel halka ve ekonomiye katkilari konularinda bir veri tabani olusturulmustur. Arastirma sonuclarina gore; Tuketiciler, genel saglik, tedavi ve keyif amaciyla bu bitkileri kullanmaktadir, Tuketim bicimi buyuk oranda infuzyon ve dekoksiyon seklindedir. Alinacak dozaj ve yan etkiler konusunda onemli bir bilgi eksikligi bulunmaktadir. Dogadan toplanan bitkilerin, toplandigi haliyle tuketimi tercih edilmektedir. Tuketim aliskanliginin olusmasinda etkili olan faktorler arasinda ilk sirada aile ve yakin cevrenin tavsiyeleri yer almaktadir. Bu acidan tuketim aliskanliginin olusmasinda geleneksellik hâkimdir.