BİR DÖNÜŞÜMÜN BAŞLANGIÇ HİKÂYESİ: KARA ELMAS VE ENDÜSTRİ DEVRİM

Abstract

Bu calismada, “kara elmas” olarak tabir edilen komurun, Endustri Devrimi’ndeki etkisi ve dunya ekonomisinde hegemon guc haline gelen Ingiltere’de meydana getirdigi degisimlerdeki rolu incelenmistir. Komur, doganin insana sundugu cok onemli bir enerji kaynagidir. Komurun elde edilmesi icin doganin donusturulmesi gerekir. Insan, doganin donusturulmesi surecinde etken bir varlik olarak yer alirken, kendisini de donusturur. Bu surecte dogadan elde edilen komur, insan ile girdigi iliskide, hem doganin hem de insanin donusumunu hizlandirmis ve Endustri Devrimi’nin temel enerji kaynagi olmustur. Bununla birlikte komurun elde edilmesine yonelik yeni teknolojiler gelistirilmis, tasinmasi icin ulasim sektorunde yenilikler yapilmis ve uretim gundelik rolunden siyrilip, makinelesme ile birlikte kutle halinde yapilmaya baslanmistir. Bu gelismeler ilk defa, dusuk maliyetli komuru avantaja donusturen Ingiltere’de ortaya cikmistir. Ingiltere, komuru kullanarak Endustri Devrimi’ni baslatirken, kendi icinde kentlesmeden-isci hareketlerine kadar ekonomik ve siyasal degismeleri de yasamistir. Diger yandan komur ve onun etrafinda olusan yenilikler, Ingiltere’nin dunya ekonomisini ve siyasetini yonlendirmesinde yardimci olmustur. Sonuc olarak, her ne kadar bir enerji kaynagi seklinde dusunulse de toplumsal bir madde olan komur, Ingiltere’ye liderlik rolunu verdirirken, Endustri Devrimi sonrasinda eskiye donusun mumkun olmadigi bir dunya yaratilmasinda araci rolunu ustlenmistir.