Öğretmen Yetiştiren Akademisyenlerin ve Ortaokul Öğretmenlerinin Kök Değerlere İlişkin Görüşleri: Nitel Bir Çalışma

Abstract

Öğretmen yetiştiren farklı bilim dallarında görev yapan akademisyenlerin ve ortaokullardaki farklı branşlarda görev yapan öğretmenlerin kök değerlere ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla yapılan bu çalışma nitel araştırma paradigmasına uygun olarak tasarlanmış ve yürütülmüştür. Araştırmanın katılımcı grubu 2020-2021 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemine uygun olarak belirlenen ve Ankara’daki devlet üniversitelerinde görevli 14 akademisyen ile yine aynı ilin merkez ilçeleri olan Yenimahalle, Mamak ve Çankaya’daki ortaokul ve imam hatip ortaokullarında görev yapan 24 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla araştırmacılar tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmacılar daha önceden belirledikleri akademisyenlerle onların belirledikleri bir ortamda yüz yüze, öğretmenlerle ise online ortamda görüşmeler gerçekleştirmişlerdir. Her iki katılımcı grubundan elde edilen verilerin analizi nitel araştırmalarda sıklıkla kullanılan içerik analizi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına bakıldığında ise akademisyen olan katılımcılar tarafından genelde kök değerlerin bilinmediği buna rağmen akademisyenlerin kök değerlerin gerekli olduğunu belirttikleri, kök değerlerin kazandırılması noktasında değerler eğitimi yaklaşımlarını bilmedikleri, kök değerlerin kazandırılıp kazandırılmadığının tespiti için genel olarak gözlem ve görüşmenin kullanılması gerektiğini belirttikleri, kök değerler bağlamında da programlarını genel olarak yetersiz gördükleri sonucuna ulaşılmıştır. Diğer taraftan öğretmen olan katılımcıların sonuçlarına bakıldığında ise katılımcıların genel olarak kök değerleri bildikleri ve gerekli gördükleri, genel olarak onların da akademisyenler gibi değer eğitim yaklaşımlarını bilmedikleri, kök değerlerin kazandırılıp kazandırılmadığının tespiti için onların da genel olarak gözlem ve görüşmenin kullanılmasından söz ettikleri ve genel olarak onların da kök değerler açısından programlarını bazı sebeplerden dolayı yetersiz gördükleri sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu sonuçlar neticesinde; kök değerlerin gelecek kuşaklara başarılı bir şekilde kazandırılması için hem öğretmen yetiştiren akademisyenlerin hem de kök değerlerin kazandırılmasından birinci derecede sorumlu olan çeşitli branşlardaki öğretmenlerin kök değerler ve eğitimi konusundaki eksikliklerinin giderilmesi için çeşitli eğitimsel faaliyetlerin yapılması önerilmektedir.