İlkokul öğretmenlerinin akran zorbalığı ile baş etmede kullandıkları stratejiler ve karşılaştıkları güçlükler

Abstract

Okullarda yaygın olarak görülen akran zorbalığı ile mücadele etmede öğretmenler önemli rol oynar. Öğretmenlerin öğrencilerle olan etkileşimleri, zorbalık olaylarını ele alış biçimleri, öğrencilerin okul zorbalığı deneyimleri üzerinde etkili bir faktördür. Bu araştırmada sınıf öğretmenlerinin akran zorbalığı ile baş etmede kullandıkları stratejiler ve bunula ilgili olarak karşılaştıkları güçlükler belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmaya 69’u (%67,6) kadın ve 33’ü (%32,4) erkek olmak üzere toplam 102 dördüncü sınıf öğretmeni katılmıştır. Öğretmenlerin akran zorbalığı ile başetmede kullandıkları stratejileri belirlemek için araştırmacılar tarafından açık uçlu sorulardan oluşan anket geliştirilmiştir. Araştırmada öğretmenlerin zorbalıkla baş edebilmek için öğrencilerle zorbalığın sonucu hakkında konuşmak, empati kurmak, iletişim kurmak, zorbadan özür diletmek, etkinlik uygulamak vb. cezalandırıcı olmayan hem zorba hem de mağdur öğrencilere yönelik doğrudan yapıcı stratejiler; aile işbirliğine gitme, aileyi bilgilendirme, uzman görüşüne başvurma gibi yapıcı dolaylı stratejiler; ceza verme, yer değişikliği yapma, uyarı verme ve zararı karşılatma gibi zorba öğrenciye yönelik olarak uygulanan cezalandırıcı doğrudan stratejiler ve cezalandırıcı dolaylı strateji olarak görmezden gelmeyi kullandıkları tespit edilmiştir. Öğretmenlerin akran zorbalığını önlemede karşılaştıkları güçlüklere ilişkin sonuçlar incelendiğinde; ailenin bu durumu kabullenmemesi ve öğretmene destek vermemesi, çocuğun yaşadığı çevre, öğrencilerin zorbalığı gizlemeleri, öğretmenin zorbayı tespit etmede zorlanması, çocukların şiddet görmeyi normal karşılaması gibi aile, yaşanılan çevre, öğretmen ve öğrenci temelli güçlüklerle karşılaşıldığı tespit edilmiştir.