CAHİT SITKI TARANCI'NIN ESERLERİNDE DİYARBAKIR'IN İZLERİNİ SÜRMEK

Abstract

1910- 1956 yillari arasinda yasayan, aslen Diyarbakirli olan Cahit Sitki Taranci; siirleri, hikâyeleri ve mektuplari ile Turk edebiyatinda kendine has bir uslubu olan sanatcilardandir. Sanata dair pek cok gorusun hâkim oldugu bir donemde yasamasina ragmen, sanatla arasindaki sarsilmaz bagin temellerini kendince atan sanatci siir, oyku ve mektuplarinda sade ve sahsina munhasir bir dil kullanir. Hayata bagliligi, sevgiye ve insana verdigi degerin yani sira olume karsi mesafeli durusu sanatcinin kendi cizgisini yansitir. Kendine has bir imge dunyasi kuran Taranci, Fransiz edebiyatindan etkilense de taklitci degildir. Icerik ve bicim bakimindan kendi yolunu cizer ve kimi sanatcilara da bu yonde yol gosterir. Sanati herhangi bir fikre alet etme fikrinden uzak olan Taranci, eserlerinde estetik kaygi guder. Yasanilan cevrenin yasantiya oldugu kadar sanatcilarin eserlerine de yansimasi kacinilmazdir. Hayata gozlerini Diyarbakir'da acan ve ilk egitimini Diyarbakir'da almistir. Koklu bir aileye mensup olan Taranci yine omrunun son demlerinde de hayatinin bir bolumunu bu sehirde gecirmistir. Bu arastirmada, Cahit Sitki Taranci’nin yayimlanmis eserlerinde Diyarbakir’in somut izleri taranacaktir. Unlu sanatkârin, eserleri ve hayatina Diyarbakir ne kadar etki etmistir? Bu fikrin bulgulari hangi eserlerinde nasil yer almistir? gibi sorulara cevap aranacak ve kent ile sanatci arasinda mekân merkezli bir baglanti kurulmaya calisilacaktir.