Dışsal Triptofan Uygulamasının Böğürtlende Bazı Biyokimyasal ve Meyvelerinin Kalite Kriterleri Üzerine Etkileri

Abstract

Birçok meyve türünün yetiştirilebildiği ülkemizde üzümsü meyve türleri yetiştiriciliği giderek artmaktadır. Üzümsü meyve türleri içerisinde gerek meyve içeriğinin zengin olması gerekse gıda sanayisinde yoğun kullanımı bakımından önemli bir yere sahip olan böğürtlen ülkemizin hemen hemen her yerinde yetiştirilebilmektedir. Gerek insan sağlığı açısından gerekse bitki büyümesi üzerine önemli olan triptofan esansiyel bir aminoasittir. Çalışmada dışsal triptofan uygulamasının böğürtlen bitkisinin bazı biyokimyasal ve meyve kalitesi üzerine etkileri incelenmiştir. Araştırma, 2021 yılında Yozgat Bozok Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi’ne bağlı Gedikhasanlı istasyonundaki böğürtlen parselinde bulunan Bursa-1 çeşidi ile yürütülmüştür. Denemede ilk triptofan uygulaması, tomurcuk patlamasından sonra 50 ppm dozunda 1. ve 2. gruptaki bitkilere yapraktan püskürtülerek uygulanmıştır. 1 ay sonra 2. gruptaki bitkilere aynı dozda bir uygulama daha yapılmıştır. Meyveler olgunlaştıktan sonra yaprak ve meyve örnekleri alınmış ve yapraklarda, klorofil a ve b, toplam klorofil, karotenoid, malondialdehit miktarı; meyvelerde, suda çözünebilir kuru madde miktarı, titre edilebilir asitlik miktarı ve C vitamini analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda dışsal triptofan uygulamasının yapraklarda toplam klorofil miktarı vejetatif sürgünlerde 114.27-230.48 mg.g-1 taze ağırlık aralığında değiştiği bulunmuştur. Karotenoid miktarı en fazla, iki kez TRP uygulaması yapılan bitkilerden (vejetatif sürgünlerde 10.46, generatif sürgünlerde 9.6 mg.g-1 taze ağırlık) elde edilmiştir. Meyvelerde yapılan analizlerde, suda çözünebilir kuru madde miktarı (kontrole göre %33) ve C vitamini miktarının (kontrole göre %37) triptofan uygulaması ile arttığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak triptofan uygulamasının böğürtlen meyvesinde bazı biyokimyasal özelliklerin ve meyve kalite kriterlerinin artmasında etkili olduğu bulunmuştur.