Sağır Ebeveynlerin İşiten Çocukları ve Sağır Ailelerin Sunumu: CODA Filmi İncelemesi

Abstract

Sinemanın sessiz döneminde dahi sağır kültür kendisine filmlerde yer bulmaktadır. Sağır kültürün bir parçası olan ancak görünürlük sorunu yaşan sağır ebeveynlerin işiten çocuklarının temsili ise 2022 yılı En İyi Film Akademi Ödüllü CODA filmiyle olmuştur. Sinemanın temsil gücü göz önüne alındığında her ne kadar sağır ailelerin işiten çocuklarına dair akademik çalışmalar mevcut olsa da film üzerinden kitlesel bir görünürlük kazanmaları yadsınamaz. İşte bu bakış ele alındığında bu çalışmanın amacı; sağır ebeveynlerin işiten çocuklarının karşılaştıkları sorunları CODA filmi üzerinden incelemektir. Filmin, sinemada en prestijli ödül sayılabilecek Akademi Ödülü bir diğer adıyla Oscar ödülüne sahip olması bu noktada toplumsal farkındalığın vurgulanması adına da önemlidir. Sinemada var olan tek tip sektörel algının özel platformların sektöre dahil olmasıyla birlikte farklı temsillere de yer vermesi özellikle engelli bireylerin temsili noktasında anaakım sinemanın bu zamana kadar sunduğu kalıplaşmış engelli temsilinin ötesinde sinemada yeni bir engelli sunumunun varlığının olabileceğini gözler önüne serilmesine olanak sağlayacaktır. Araştırmanın yöntemi eleştirel söylem analizinde Norman Fairclough’un diyalektik ilişkisel yaklaşımıdır. Ebeveynlik rolü kaybı- ebeveynlik sorumluluğu, iletişim eksikliği sebebiyle dil aracılığı ihtiyacı- işiten dünyayla köprü olma, farklılığın vurgulanması- işaret dili edinimi ve çift dilli gelişimi, çocuklara yönelik sosyal destek eksikliği- kabullenme ve özdeşim kurma: benlik kategorizasyonu başlıkları altında ele alınan bulgular sağır ebeveynler ve onların işiten çocukları olmak üzere iki perspektifle irdelenmiştir. Çalışmada sağır ailede yetişen çocukların dil aracısı görevi sayesinde yaşıtlarının ötesinde bir gelişim gösterdiklerinin altı çizilerek ebeveynleriyle ilişkilerinin kendi hayatlarını kurmaları üzerinde etkisi gözlenmiştir.