BİLİM İLETİŞİMİ BAĞLAMINDA ÖNCÜ BİR DERGİ YENİ ADAM

Abstract

Günümüzde bilim iletişimi, kamunun bilimsel konular hakkında farkındalığının artması ve bilim okuryazarlığı becerilerinin gelişmesi açısından önemli görülmektedir. Bilim merkezleri, müzeleri, fuarları; forumlar, bilim kulüpleri ve toplulukları, bilim gösterileri, tiyatroları ve popüler bilim yayınları, bilim iletişiminin başlıca mecraları arasında yer almaktadır. Türkiye’de bilim ile ilgili konular, medyada çeşitli formatlarda üretilerek dolaşıma sokulmaktadır. Özellikle Türkiye’de yazılı basının ilk dönemlerinden itibaren az da olsa bilim haberlerine ve bilim ile ilgili çeşitli gazete/dergi yazı türlerine yer verildiği bilinmektedir. Erken Cumhuriyet döneminde ağırlık kazanan, başta eğitim alanında olmak üzere Batıcı değerlerle çerçevelenen modernleşme politikalarının önemli bir yansıması bilime verilen değer olmuştur. Bu çalışmada, Türkiye’nin önemli aydınları arasında yer alan, Ord. Prof. Dr. İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu tarafından yayımlanan ve çeşitli bilim alanlarında okurlara dersler veren Yeni Adam dergisi, bilim iletişimi açısından incelenmiştir. Nitel araştırma deseni ile hazırlanan çalışmada, Yeni Adam’ın bilim yayıncılığı üzerinden, erken Cumhuriyet döneminde Türkiye’de ve dünyada gündemde olan bilimsel tartışmalar, teknolojik gelişmeler ve yeniliklerin izi sürülmek istenmiştir. Ayrıca dergide yer verilen bilim içerikleri incelenerek, erken Cumhuriyet dönemi bilim politikalarına da ışık tutulmaya çalışılmıştır. Çalışma kapsamında, çevrimiçi olarak erişilen derginin 541 sayısı, doküman analizi tekniği ile incelenmiş, elde edilen bulgular; eğitim, tıp/sağlık, sosyal bilimler, fen bilimleri ve teknik konular olmak üzere 5 kategoride tasniflenerek, betimleyici yöntemle analiz edilmiştir. Çalışma, Türkiye’nin basın tarihinde öncü bir bilim dergisi olarak bilinen Yeni Adam’ın yayımları aracılığıyla, Türkiye’de bilim iletişiminin başlangıcı sayılabilecek bir döneme ilişkin veriler sağlaması açısından önem taşımaktadır.