Nowoczesne planowanie przestrzenne na przykładzie planu ogólnego rozwoju Lublina z 1959 roku w kontekście wybranych osiedli spółdzielczych

Abstract

Druga połowa lat 50. XX w. w Polsce to czas zniesienia doktryny socrealizmu oraz znacznej decentralizacji planowania przestrzennego miast i osiedli. Widoczna w życiu politycznym odwilż jest również okresem, w którym po drugiej wojnie światowej powróciły mieszkaniowe ruchy spółdzielcze. Działo się to również w Lublinie. Powstanie Lubelskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w 1957 r. było odpowiedzią na ówczesne potrzeby lokalowe, określone jednak ściśle w wielkim planie miasta ustalonym w 1957 r., a przyjętym w 1959 r.Z dzisiejszej perspektywy możemy zauważyć, że śmiałe projekty urbanistyczne poszczególnych osiedli, jak i całej zrelizowanej dzielnicy, są zapisem kooperacji rozwoju technologii architektoniczno-budowlanych z próbami uchwycenia potrzeb ludzkich jakie może wypełnić architektura. Czy ten mariaż był udany? Czy humanistyczne postrzeganie projektowania zostało odzwierciedlone w późnomodernistycznych realizacjach dawnego obszaru lubelskich Rur oraz całym nowym projekcie miasta Lublina? Próba analizy związków między technologia urbanisty, czy architekta, a szeroko rozumianymi potrzebami człowiek, również w społeczno-psychologicznym wymiarze, zostanie podjęta w celu uzyskania odpowiedzi na pytanie, ile jest w tej modernistycznej architekturze inżynierii, a ile sztuki projektowania ludzkiego życia? Modern Spatial Planning as Exemplified by the Plan of General Development of Lublin in 1959 in the Context of Selected Cooperative Housing EstatesSUMMARYThe latter half of the nineteen-fifties in Poland was the time of the abolishment of the socialist doctrine and considerable decentralization of spatial planning of towns and housing estates. The noticeable thaw in political life was also the period in which cooperative housing movements were restored. This was also the case with Lublin. The establishment of the Lublin Housing Cooperative (LSM) in 1957 was an answer to the housing needs of the time, which were strictly defined in the grand plan for the town developed in 1957, and adopted in 1959.From today’s perspective it could be observed that the bold urban development projects of individual housing estates as well as the whole LSM district are a record of the cooperation between the development of architectural-building technologies and the attempts to grasp human needs that can be fulfilled by architecture. As a result, the late modernist implementations in the former area of Lublin’s Rury district and in the new urban project of Lublin reflected the humanist perception of town design. They can be regarded as an example of successful combination of engineering and the art of planning the multidimensional space of human life.