Üniversite Öğrenci Adaylarının Zihin Yapılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Abstract

Gayretleri sayesinde zekâlarının ve yeteneklerinin gelişebileceğine inanan bireylerin sabit zihinli olanlardan daha hevesli, azimli ve üretken oldukları çeşitli araştırmalarda ortaya konulmuştur. Türkiye’de milyonlarca kişinin katıldığı Yükseköğretim Kurumları Sınavı’nda (YKS) başarılı olmak için, istek, azim ve sebat gibi özelliklere sahip olmak gerekmektedir. Bu çalışma, katılımcıların zihin yapılarını mezun oldukları lise türü, bu lisenin kamu veya özel okul olması ve YKS’ye hazırlanırken öğretim kurslarına (dershanelere) gitme durumlarına göre incelemek ve YKS’de elde ettikleri başarıları üzerinde zihin yapılarının belirleyiciliğini araştırmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda, 2021 yılı YKS’de ilk %2’lik dilimde olan üniversite öğrenci adaylarının kendi içinde başarı sıralamalarının Zihniyet Teorisi puan ortalamalarına göre farklılaşması test edilmiştir. Nicel araştırma yöntemleri kapsamında nedensel karşılaştırma araştırma modeli ile desenlenen çalışmada Türkiye’nin büyükşehirlerinden birinde üç okul ve iki öğretim kursunda öğrenim görmüş 291 yükseköğretim öğrenci adayı katılımcı olarak yer almıştır. Veri toplama aracı olarak Zihniyet Teorisi Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu’nun kullanıldığı bu araştırmada, katılımcıların zihin yapıları ile sınavda elde ettikleri başarı durumları ve sınav öncesindeki eğitim ortam ve olanaklarının analizi sonucunda Zihniyet Teorisi ölçme aracının alt boyutlarında farklılaşmalar olduğu ortaya çıkmıştır. YKS’de üst sıralamada olan öğrencilerin zihniyet teorileri puanlarının daha alt sırada olan öğrencilerinkinden, üniversite giriş sınavlarına özel öğretim kurslarına giderek hazırlananların zihniyet teorileri puanlarının özel öğretim kurslarına gitmeyenlerinkinden, kamu okullarından mezun olan üniversite öğrenci adaylarının zihniyet teorileri puanlarının da özel okul mezunlarınkinden daha yüksek olduğu görülmüştür. Öte yandan, Meslek Lisesinden mezun olan üniversite öğrencisi adaylarının zihniyet teorileri puanlarının araştırmadaki diğer lise grupları olan Fen ve Anadolu Lisesi mezunu öğrencilerinkinden daha düşük olduğu tespit edilmiştir.