{"title":"KAZAK DİLİNDEKİ DEYİMLERİN KULLANIM ÖZELLİKLERİ","authors":"Karlygash Sarekenova","doi":"10.24155/tdk.2018.87","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Dilimizin kelime hazinesinde sadece birer sozcukle degil, birkac sozun bir araya gelmesiyle yapilan birlesik sozcuklere de rastlanir. Ornegin (direkt ceviri): ala agiz (kavga etmek), taya isaret basilmiscasina (cok belli, anlasilmamasi zor), saci dik durmak (kalbi yerinden firlamak), koyun agzindan ot almaz (karincayi bile incitmez), koyun uzerinde tarlakusunun yumurta birakmasi (baris zamaninda yasamak). Kazak dilinde bunun gibi birlesik sozcukler fazlasiyla vardir. Bunlar deyimler veya kalilplasmis sozler olarak adlandirilir. Kaliplasmis soz en az iki sozden olusup butun bir anlami iceren birlesik sozcuklerdir. Deyimler kullanim alanina gore uc yonden dikkate alinmaktadir: 1) Eski deyimler 2) Pasif deyimler 3) Dilimizde etkin bir sekile kullanilan aktif deyimler. Eski kaliplasmis sozler dedigimiz simdiki zamanda kullanilmayan, anlamini ancak sozlukten anlayabildigimiz, genellikle kurgusal edebiyat dilinde, onun icinde tarihi eserlerde kullanilan kaliplasmis sozlerdir. Eski deyimler arkaizmler (kullanimdan dusmus deyimler) ve tarihi deyimler olarak ikiye bolunur. Arkaizm deyimler gelenek ve toplumsal bilinc ile ilgili deyimler, âdetlerle ilgili deyimler, din anlayisiyla ilgili deyimler, ev yasantisyla ilgili deyimler, insanla ilgili deyimler, ruh hâli ve keyifle ilgili deyimler olarak gruplara ayrilmaktadir.","PeriodicalId":322429,"journal":{"name":"Turk Dunyasi Dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2018-10-30","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Turk Dunyasi Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.24155/tdk.2018.87","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
Dilimizin kelime hazinesinde sadece birer sozcukle degil, birkac sozun bir araya gelmesiyle yapilan birlesik sozcuklere de rastlanir. Ornegin (direkt ceviri): ala agiz (kavga etmek), taya isaret basilmiscasina (cok belli, anlasilmamasi zor), saci dik durmak (kalbi yerinden firlamak), koyun agzindan ot almaz (karincayi bile incitmez), koyun uzerinde tarlakusunun yumurta birakmasi (baris zamaninda yasamak). Kazak dilinde bunun gibi birlesik sozcukler fazlasiyla vardir. Bunlar deyimler veya kalilplasmis sozler olarak adlandirilir. Kaliplasmis soz en az iki sozden olusup butun bir anlami iceren birlesik sozcuklerdir. Deyimler kullanim alanina gore uc yonden dikkate alinmaktadir: 1) Eski deyimler 2) Pasif deyimler 3) Dilimizde etkin bir sekile kullanilan aktif deyimler. Eski kaliplasmis sozler dedigimiz simdiki zamanda kullanilmayan, anlamini ancak sozlukten anlayabildigimiz, genellikle kurgusal edebiyat dilinde, onun icinde tarihi eserlerde kullanilan kaliplasmis sozlerdir. Eski deyimler arkaizmler (kullanimdan dusmus deyimler) ve tarihi deyimler olarak ikiye bolunur. Arkaizm deyimler gelenek ve toplumsal bilinc ile ilgili deyimler, âdetlerle ilgili deyimler, din anlayisiyla ilgili deyimler, ev yasantisyla ilgili deyimler, insanla ilgili deyimler, ruh hâli ve keyifle ilgili deyimler olarak gruplara ayrilmaktadir.
京公网安备 11010802042870号
京ICP备2023020795号-1
分享
求助内容：
应助结果提醒方式：
扫码关注我们
