HIỆU QUẢ KIỂM SOÁT MUỖI AEDES TRUYỀN BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT VÀ MỨC ĐỘ CHẤP NHẬN CỦA NGƯỜI DÙNG ĐỐI VỚI CHẾ PHẨM HKM TRONG CỘNG ĐỒNG TỈNH GIA LAI

Abstract

Sốt xuất huyết (SXH) là bệnh truyền qua vật trung gian là muỗi Aedes. Mặc dù được sử dụngrộng rãi, nhưng thuốc diệt muỗi tổng hợp có hại cho việc kiểm soát muỗi truyền bệnh do khángthuốc và ô nhiễm môi trường. Tại Gia Lai, vùng SXH lưu hành, công thức HKM được chế tạo từnguyên liệu là vỏ thải hạt cây điều và vỏ quả chanh đã thể hiện rõ hoạt tính diệt bọ gậy chống lại 2loài Ae. aegypti và Ae. albopictus trong phòng thí nghiệm và thực địa. Trong nghiên cứu này chúngtôi đánh giá chỉ số bọ gậy, chỉ số muỗi và sự chấp nhận của người dùng ở tại khu vực nghiên cứutrong suốt thời gian sử dụng chế phẩm HKM. Kết quả chỉ ra rằng, số dụng cụ chứa nước (DCCN),chỉ số Breteau index (BI), chỉ số mật độ bọ gậy (LHI), chỉ số mật độ muỗi (HI), chỉ số nhà có muỗi(DI) sau can thiệp so với trước khi can thiệp ở mỗi chỉ số và tại mỗi vị trí tác động có sự giảm đángkể (p <0,05). So sánh mỗi chỉ số bọ gậy và muỗi ở trên tại mỗi vùng can thiệp và đối chứng tươngứng cũng đạt mức chênh lệch đáng tin cậy (p<0,05). Đặc biệt, HKM nhận được sự chấp nhận củangười dùng lên đến 94,9% nên HKM hứa hẹn là một chế phẩm diệt côn trùng thân thiện với môitrường, có hiệu quả cao trong việc kiểm soát vector truyền bệnh SXH. Đây là một tiềm năng có giátrị trong việc kiểm soát một số loài muỗi truyền bệnh nguy hiểm tại những vùng có sốt xuất huyếtlưu hành.