Kanatlılarda kontakt dermatit

Abstract

Kontakt dermatit, kanatlilarda yaygin gorulen bir deri problemidir. Bu hastalik hayvan refahinin belirlenmesinde onemli rol oynamaktadir. Uretici bakimindan ise onemli ekonomik kayiplara yol acabilmektedir. Enfeksiyoz olmayan bu hastalik ayak tabani (ayak tabani yanigi), diz (diz yanigi) ve gogusu (gogus yanigi) etkilemektedir. Hastaligin ortaya cikmasinda; genotip, cinsiyet, canli agirlik, beslenme, bagirsak enfeksiyonlari, altlik ozellikleri ve kumes kosullari gibi pek cok faktor etkili olabilmektedir. Baslica nedeni ise altliktaki nem iceriginin yuksek olmasidir. Altliktaki nem oranini etkileyen faktorler; altligin turu, altlik derinligi, cevre sicakligi, havalandirma, nispi nem, suluk idaresi ve birim alandaki pilic yogunlugu olarak siralanabilmektedir. Genotip bu hastaligin ortaya cikmasindaki diger onemli faktordur. Hizli buyuyen piliclerde canli agirlik arttikca yurume yeteneginde bozulmalar meydana gelmekte ve bu durum ayak tabani ile diz yanik oranlarini artirmaktadir. Gogus yaniklari ayrica yuksek gogus agirligi ve zayif gogus tuylenmesi ile iliskilendirilebilmektedir. Kontakt dermatit etci piliclerde, hindilerde ve Pekin ordeklerinde tespit edilmistir. Ozellikle hindilerde gorulme sikligi etci piliclere gore daha fazla olmaktadir. Bununla birlikte altlikli sistemde yetistirilen yumurtaci tavuklar ile etci pilic damizliklarda da gorulebilmektedir. Kontakt dermatitin onlenmesinde kumes ici kosullar on plana cikmaktadir. Refah kriterleri goz onune alinarak yapilan kanatli hayvan yetistiriciliginde, kontakt dermatit yayginliginin azalacagi on gorulmektedir.