Nauczyciele i uczniowie edukacji włączającej w sytuacji trudnej czasu pandemicznego – wstępna konceptualizacja. Część 2

Abstract

Polska w roku 2019, tak jak i inne kraje, stanęła wobec nieprzewidywanego i trudnego problemu, jakim była pandemia COVID-19. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej (2020) regulowało rozwiązania w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem pandemii. Wiele spraw i obszarów życia społecznego zostało poddanych weryfikacji, zyskując tym samym nowe, niekiedy nieoczekiwane znaczenia. Dotyczy to różnych dziedzin życia osobistego i społecznego, w tym także dostosowania edukacji dzieci i młodzieży do zmienionych warunków ich kształcenia. Tradycyjna forma kształcenia została zastąpiona zdalną edukacją domową. Nauczanie prawie rok przebiegało w zmienionych warunkach, część w trybie zdalnym, część w trybie stacjonarnym, a także hybrydowym. W warunkach kształcenia wyznaczonych pandemią wszyscy uczestnicy procesu kształcenia musieli podjąć wyzwania i próbować poradzić sobie z tą sytuacją. Zarówno nauczyciele, jak i uczniowie, a także rodzice stanęli w obliczu nieprzewidywalnych, trudnych sytuacji. Celem tego artykułu jest konceptualizacja sytuacji nauczycieli i uczniów edukacji włączającej w kontekście doświadczanych przez nich sytuacji trudnych związanych z pandemią COVID-19. Nawiązanie do koncepcji sytuacji trudnej pozwoliło rozważać ją w kontekście: (1) deprywacji potrzeb, (2) przeciążenia obowiązkami szkolnymi, (3) utrudnień w spełnianiu zadań, (4) pojawiających się konfliktów, (5) doświadczania zagrożeń. Artykuł ten jest teoretycznym nakreśleniem edukacji włączającej w sytuacji trudnej okresu pandemicznego. Zawiera wybrane założenia do konstruowania narzędzia pomiaru, diagnozującego złożone i nieprzewidywalne sytuacje edukacyjne, które wpisują się w koncepcję sytuacji trudnych.