Algılanan Ebeveyn Tutumları ve Obsesif-Kompulsif Belirtiler Arasındaki İlişkide Kişilik İnançlarının Aracı Rolü

Abstract

Bu araştırmanın amacı 18-65 yaş aralığındaki bireylerde algılanan ebeveyn tutumları, kişilik inançları ve obsesif-kompulsif belirti şiddeti arasındaki ilişkilerin değerlendirilmesidir. Ayrıca, algılanan ebeveyn tutumları ve obsesif-kompulsif belirtiler arasındaki ilişkide kişilik inançlarının nasıl bir aracı rol oynadığı incelenmiştir. Çalışmanın örneklemi 319’u kadın, 87’si erkek ve 2’si diğer cinsiyet olmak üzere toplam 408 katılımcıdan oluşmuştur. Ölçme araçları olarak Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları Ölçeği–Çocuk Formu, Kişilik İnanç Ölçeği–Kısa Türkçe Form ve Obsesif-Kompulsif Envanteri–Revize Edilmiş Form kullanılmıştır. Katılımcıların ebeveynlerinden algıladıkları reddedicilik ve aşırı korumacılık arttıkça obsesif-kompulsif belirti düzeylerinin de arttığı görülmüştür. Algılanan duygusal sıcaklık ile kişilik inanç boyutları olan pasif agresif, obsesif kompulsif, antisosyal, narsistik, şizoid, paranoid özellikler ve obsesif-kompulsif belirti düzeyi arasındaki ilişkilerin anlamlı olmadığı saptanmıştır. Reddedicilik ile şizoid kişilik inancı arasındaki ilişkinin de anlamlı olmadığı bulunmuştur. Diğer tüm değişkenler arasındaki ilişkilerin anlamlı olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular, algılanan reddedicilik ve obsesif-kompulsif belirti düzeyi arasındaki ilişkiye çekingen, obsesif kompulsif ve paranoid kişilik inanç boyutlarının aracılık; algılanan aşırı korumacılık ve obsesif-kompulsif belirti düzeyi arasındaki ilişkiye de çekingen, obsesif kompulsif ve paranoid kişilik inanç boyutlarının aracılık etkisini göstermektedir. Bu çalışmanın klinik uygulamalarda obsesif-kompulsif semptomatolojinin etiyolojisine ve tedavisine yönelik faydalı ipuçları sağlayacağı düşünülmektedir.