Multipl Skleroz Hastalığının Engellilik Seviyesine Göre Maliyetleri: Sistematik Derleme Çalışması

Abstract

Amac: Bu calisma MS hastalarinin engellilik seviyeleri ile hastaligin toplam maliyetleri arasindaki iliskinin ortaya konulmasini amaclamaktadir. Gerec ve Yontem: Bu amacla literaturde hastalarin EDSS (Expanded Disability Status Scale) ile belirlenen engellilik seviyelerine gore toplam maliyetlerinin degerlendirildigi hastalik maliyeti (Cost of Illness) calismalarinin sistematik derlemesi yapilmistir. Calisma kapsaminda literatur taramasi PubMed veri tabani uzerinde gerceklestirilmistir. Calismaya Ocak 2000-Aralik 2019 yillari arasinda Ingilizce olarak yayinlanan, hasta bireyler uzerinde gerceklestirilen ve dogrudan-dolayli maliyetlerin hesaplandigi arastirma makaleleri dahil edilmistir. Tarama 825 yayin ile sonuclanmistir. Belirlenen dahil etme kriterleri cercevesinde maliyetlerin hastalarin engellilik seviyelerine gore hesaplandigi 52 calisma degerlendirme kapsamina alinmis ve sonuclari analiz edilerek karsilastirilmistir. Bulgular: Hastaligin toplam maliyetleri (dogrudan+dolayli) hastalarin engellilik seviyelerinin artmasi ile birlikte (hafif seviye engellilik 26.925 $; orta seviye engellilik 44.429 $; siddetli seviye engellilik 66.792 $) yukselmektedir. Dogrudan maliyetler icerisinde ilac tedavi (DMT’ler ve diger ilaclar) maliyetleri (%4-%90), dolayli maliyetler icerisinde ise uretim kayiplari (%3-%68) ana maliyet bilesenini olusturmaktadir. Sonuc: Calismalar arasindaki cesitli metodolojik farkliliklara ragmen elde edilen sonuclar, MS’in yukselen maliyetleri nedeniyle onemli ve oncelikli olarak ele alinmasi gereken bir saglik sorunu oldugunu ortaya koymaktadir.