ÖLÜ VE ÖLÜMLE İLGİLİ ANLATILAR KATALOĞU: XV

Abstract

Deyimler, siirler, halk sarkilari ve efsaneler; Turk halk edebiyatinin degerli verileri olduklari kadar Turk dilinin de zenginligidir. Insanlarin cogunun koylerden kentlere goc etmis olmasina ragmen, bu anlatilar ve edebi metinler halk arasinda hâlâ soylenegelmekte ve onlara inanilmaktadir. Butun bu halk edebiyati icinde kabul edilen turler ile ilgili bugune kadar herhangi bir katalog hazirlanmamis veya yayimlanmamistir. Benim amacim ozellikle “olu” ve “olum” ile ilgili anlatilarin katalogunu hazirlamaktir. Boyle bir kataloga ornek eser olarak Motif-Index of Folk-Literature adli eseri sectim. Bugune kadar yaklasik dort bin anlatidan olusan bir arsivim var. Bunlar arasinda; olu (olum), tabu ve din konularinda hem benzer olanlar, hem de farklilik gosterenler vardir. Bununla ilgili on dort ayri makaleyi degisik yerlerde yayimladim. Buradaki makalemde, “Olu ve Olumle Ilgili Anlatilar Katalogu” icinde yer alan olum ve olulerle ilgili bazi anlati orneklerini veriyorum. Bu anlatilari ayri ayri konularina gore ayirdigim gibi, baska bir insanin ruyasinda gordukleri veya ecelin gelisi, olunun tehlikeli olmasi ile hayali olu vb. anlatilari tasnif ettim. Ancak bunlarla ilgili yazimin basinda guncel gazete haberleri icinde gecen olu ve olum haberlerini de ekledim.