Muhalefet, Kime ve Neye: Dinsel Söylemde Muhalefet

Abstract

Bircok iktidar dinden ve dinin bazi kutsallarindan hareketle kendisini mesrulastirmis ve toplumdan kendilerine itaat istemislerdir. Bununla birlikte gecmisten gunumuze din ve dini gruplarla iktidar sahipleri arasinda siklikla catismalar yasanmistir. Iktidar kendisine itaat etmeyen ve muhalif davranan her akimi gayrimesru ilan etmis ve bir sekilde yok etmeye calismistir. Dini gelenekler muhalefet kavramini iki baglamda ele alir: bunlardan ilki dinin ustun varliklarina ve ongordugu degerlere muhalefettir. Din boylesi bir muhalefeti kabul etmez; sapkinlik ve gunah olarak gorur. Ikincisi ise dunyevi egemenlere yonelik muhalefettir. Bunu ise her din kendi iktidar algisindan hareketle tanimlar. Oyle ki egemenligi kutsayan Hiristiyanlik gibi yapilar dunyevi iktidarlara itaati ongorur ve muhalefeti elestirir. Islam gibi dinler ise mutlak otorite olarak Allah’i kabul ettiginden dunyevi iktidarla iliskiyi bu baglamda ele alir. Referansini Allah’tan ve Allah’in sinirlarindan almayan her iktidari zulum olarak degerlendirir ve boylesi iktidarlara muhalefeti inanan birey icin bir gorev addeder. Nitekim Kur’an tarih boyu peygamberlerin boylesi otoritelere karsi yaptiklari muhalefetten bircok ornek verir .