Temperament and attachment dimensions as predictors for impairments of personality functioning according to DSM-5

Abstract

Cel pracy Celem badania było określenie roli wymiarów temperamentu i przywiązania dla zaburzeń osobowości, definiowanych zgodnie z kryterium A z DSM-5, jako nieprawidłowości w funkcjonowaniu intrapsychicznym i interpersonalnym. Metoda Badanie zostało przeprowadzone w Polsce w grupie 391 uczestników. Wykorzystano w nim następujące narzędzia: Krótką Skalę Poziomu Funkcjonowania Osobowości LPFS-BF 2.0 (Level of Personality Functioning Scale-Brief Form 2.0), Kwestionariusz Metawymiarów Temperamentu TMQ (Temperament Metadimensions Questionnaire), Kwestionariusz Stylu Przywiązania ASQ (Attachment Style Questionnaire) oraz Zrewidowaną Skalę Doświadczeń w Bliskich Związkach ECR-R ( Experiences in Close Relationships-Revised). Wyniki Łączne oszacowanie znaczenia temperamentu oraz przywiązania dla wyjaśniania nieprawidłowości w funkcjonowaniu osobowości doprowadziło do następujących konkluzji: (1) Temperament w większym stopniu wyjaśniał nieprawidłowości w funkcjonowaniu intrapsychicznym niż interpersonalnym. (2) Predyktorem zaburzeń osobowości była w większym stopniu temperamentalna Reaktywność niż Aktywność. (3) Dodanie przywiązania zwiększyło wielkość wyjaśnionej wariancji zaburzeń osobowości. (4) Przywiązaniowe Unikanie w większym stopniu wyjaśniało nieprawidłowości w funkcjonowaniu interpersonalnym, podczas gdy przywiązaniowy Lęk w większym stopniu wyjaśniał nieprawidłowości w funkcjonowaniu interpersonalnym. Wnioski Nieprawidłowości w funkcjonowaniu osobowości ujęte w Kryterium A DSM-5 są w znacznym stopniu wyjaśniane dwoma rodzajami zmiennych: bardziej trwałym i wrodzonym temperamentem oraz nabytym w toku wczesnych interakcji przywiązaniem. Takie rozróżnienie jest istotne z perspektywy klinicznej, w której skuteczne oddziaływania mogą być nakierowane na te właściwości, które mogą podlegać modyfikacji oraz brać pod uwagę te, których modyfikacja jest trudna lub niemożliwa.