Etkileşimli Okuma Destekli Hayat Bilgisi Derslerinin İlkokul Öğrencilerinin Hayat Bilgisi Dersi ve Çevreye Yönelik Tutumlarına Etkisi

Abstract

Hayat bilgisi dersi, çocuklara yaşam içerisinden kesitlerle birlikte çeşitli bilgiler sunarak öğrencilerin sosyal ve toplumsal olayları anlamasına yardımcı olur. Bu dersin etkili bir şekilde öğretiminin yapılması, toplumun huzuru ve geleceği için önem arz etmektedir. Hayat bilgisi dersi genellikle ders kitabı kullanılarak işlense de bu derste kullanılabilecek başka materyaller de vardır. Resimli çocuk kitapları bu derslerde kullanılabilecek etkiye özgün materyallerden birisidir. Bu kitapların çocuklara okunması sürecinde etkileşimli okuma yönteminin kullanılması kitapların etkisini arttıracak ve öğretimi kolaylaştıracaktır. Bu araştırmada Hayat bilgisi dersinde etkileşimli okuma yöntemi kullanımının, ilkokul 3. Sınıf öğrencilerinin Hayat bilgisi dersi ve çevreye yönelik tutumlarına etkisi incelenmiştir. Araştırma nicel araştırma niteliği taşımakta olup yarı deneysel desen kullanılmıştır. Çalışmadaki katılımcılar kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda araştırmanın çalışma grubunu, Kocaeli İli Dilovası İlçesi’ne bağlı bir devlet okulunda öğrenim gören ve A, B, C şubelerinde yer alan 72 üçüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Öncelikli olarak, çalışma grubunu oluşturan öğrencilere Çevre Tutum Ölçeği ve Hayat Bilgisi Dersi Tutum Ölçeği uygulanmıştır. Yapılan analiz neticesinde öğrencilerin çevreye yönelik tutumlarının ve hayat bilgisi dersine yönelik tutumlarının denk olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma materyalleri için Hayat bilgisi dersi öğretim programındaki çevre farkındalığına yönelik 6 kazanım ve bu kazanımlara ilişkin 6 resimli çocuk kitabı belirlenmiştir. Belirlenen kitaplar, A şubesine etkileşimli okuma yöntemi ile B şubesine ise geleneksel okuma yöntemi ile uygulanmıştır. C şubesi ise ilgili öğrenme alanı ve kazanımları hayat bilgisi ders kitabı ile işlemiştir. Üç şubede devam eden ve toplamda beş hafta süren uygulama sürecinin ardından Çevre Tutum Ölçeği ve Hayat Bilgisi Dersi Tutum Ölçeği kullanılarak öğrencilerin tutumları tekrardan belirlenmiştir. Araştırma sonucunda etkileşimli okuma yöntemiyle işlenen hayat bilgisi derslerinin öğrencilerin hem çevreye hem de hayat bilgisi dersine yönelik tutumlarını geliştirdiği görülürken; geleneksel okuma ve ders kitabı kullanılan grupta anlamlı bir değişimin yaşanmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Buradan yola çıkılarak etkileşimli okumanın hayat bilgisi derslerinde kullanılabilecek etkili bir yöntem olduğu söylenebilir.