Rejim İstikrarının İzlek Bağımlı Açıklaması: Mısır’da Kitlesel Ayaklanmalar, Ordu ve Siyasi İktidar

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 2011 yılından itibaren Mısır’da yaşanan siyasal değişimi, ordunun etkisini merkeze alarak açıklamaktır. Mısır’da siyasal düzenin kurucu unsuru olarak ordunun tarihsel ve merkezî rolü, Mübarek sonrası yaşanan değişim sürecini de şekillendirmiştir. Nasır döneminden itibaren ordunun siyasal düzenle ilişkisi farklı formlara bürünmüş olsa da ordunun etkisi yapısal bir değişime uğramamıştır. Bu bağlamda rejim değişimi talebi ile Ocak 2011’de başlayan kitlesel protestolar ve sonrasında yaşanan siyasal değişim bir bütün olarak süreç analizine tabi tutulacaktır. Protestoların başlangıcından Mübarek’in devrilmesine, geçiş döneminden Mursi dönemine ve nihayet askerî darbeden siyasal düzenin yeniden şekillenmesine uzanan süreçte ordunun önemli bir ağırlık merkezi teşkil ettiği açıktır. Çalışma, “izlek bağımlılık (path dependency)” kavramından yola çıkarak Mübarek iktidarının devrilmesi ve serbest seçimlerin gerçekleşmesine rağmen Mısır’da neden bir rejim değişimi yaşanmadığı sorusuna cevap arayacaktır.