Sınır Sosyolojisi Perspektifinden Theo Angelopoulos’un “Sınır Üçlemesi”

Abstract

Bu çalışmada Yunan yönetmen Theo Angelopoulos’un sınır üçlemesi olarak bilinen Leyleğin Geciken Adımı (1991), Ulis’in Bakışı (1995) ve Sonsuzluk ve Bir Gün (1998) adlı filmleri sınır sosyolojisi bağlamında ele alınmaktadır. Diğer birçok filmi çeşitli akademik çalışmalara konu edilmesine rağmen bu filmlerinin sosyoloji, özellikle de sınır sosyolojisi bağlamında incelenmediği görülmüştür. Özellikle günümüzde sınır, göç ve mültecilikle gittikçe daha yoğun bir biçimde karşılaşılıyor olması sınır üçlemesi üzerinde durulmayı gerektirmektedir. Çalışmada üçlemedeki başlıca temalar sınır sosyolojisi literatürü göz önünde bulundurularak belirlenmiştir. Bu çerçevede, modern sınırların böldüğü akraba topluluklardan sınırın şiddet biçimlerine, mültecilerin yaşam koşullarından ev sahibi toplumların onlara bakışına kadar birçok tema belirlenmiş ve ilgili literatür bağlamında yorumlanmıştır. Sonuç olarak sınır üçlemesinde; sınırların nasıl adaletsizliğin, şiddetin, dışlamanın, milliyetçi nefretin araçları ve birlikte yaşamanın önünde engeller olduğunu görmekteyiz. Dolayısıyla Angelopoulos’un sınıra, mülteciye ve yabancıya ne ulus-devletçi ne de ulus cemaatçi açıdan baktığını söyleyebiliriz.