Cumhuriyet’e Giden Yol: Saltanatın Kaldırılması Sürecinde Yaşanan Siyasal Sistem Tartışmaları

Asaf ÖZKAN
{"title":"Cumhuriyet’e Giden Yol: Saltanatın Kaldırılması Sürecinde Yaşanan Siyasal Sistem Tartışmaları","authors":"Asaf ÖZKAN","doi":"10.21563/sutad.1378257","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Mudanya Mütarekesi gereğince Yunanistan’ın boşaltacağı Trakya’yı Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti adına teslim almakla görevlendirilen Refet Paşa, 19 Ekim 1922’de İstanbul’a geldi. Yaklaşık dört yıldır fiili işgal altında bulunan İstanbul ahalisi, Refet Paşa’yı büyük bir sevinç ve coşku ile karşıladı. Refet Paşa, kendisini karşılayan Padişah ve hükümetin temsilcilerine, TBMM Hükümeti’nin İstanbul’da bir padişah ve hükümet tanımadığını açıkladı. Yaptığı konuşmalarda, verdiği röportajlarda Anadolu’da kurulan Yeni Türk devletinin yönetim biçimine yönelik önemli açıklamalar yaptı. Bu açıklamalarda Anadolu’da kurulan sistemi saltanat-ı milliye olarak tanımlıyordu ve kurulan sistemin kuvvetler birliğine dayalı meclis hükümeti sistemi olduğunu cumhuriyet veya meşrutiyet gibi sistemlere benzemediğini, Anadolu’nun kendi ihtiyaçlarından doğduğunu savunuyordu. Refet Paşa’nın bu konuşmalarına karşı İstanbul Baro Başkanı Lütfi Fikri Bey bir risale yazarak onun görüşlerini eleştirdi. Lütfi Fikri’ye göre Türkiye’ye en uygun sistem meşrutiyet sistemiydi. Lütfi Fikri Bey’in risalesinin yayımlanmasından sonra Türkiye’deki rejimin ne olacağına dair tartışmalar hız kazandı. Bu arada 1 Kasım 1922’de TBMM kararıyla saltanat ve hilafet birbirinden ayrıldı ve saltanat kaldırıldı. Saltanatın kaldırılmasından sonra Anadolu’da uygulanan meclis hükümeti sistemi ile alakalı tartışmalar devam etti. Bu bağlamda Lütfi Fikri Bey’in risalesine karşı çeşitli risaleler yayımlandı. Aynı zamanda konu dönemin basınına da yansıdı. Tartışmalar genellikle meşrutiyet, cumhuriyet, kuvvetler ayrılığı, kuvvetler birliği, hâkimiyet-i milliye, meclis hükümeti sistemi konuları üzerinden yürütüldü.","PeriodicalId":41528,"journal":{"name":"Turkiyat Arastirmalari Dergisi-Journal of Studies in Turkology","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-03-16","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Turkiyat Arastirmalari Dergisi-Journal of Studies in Turkology","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.21563/sutad.1378257","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0

Abstract

Mudanya Mütarekesi gereğince Yunanistan’ın boşaltacağı Trakya’yı Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti adına teslim almakla görevlendirilen Refet Paşa, 19 Ekim 1922’de İstanbul’a geldi. Yaklaşık dört yıldır fiili işgal altında bulunan İstanbul ahalisi, Refet Paşa’yı büyük bir sevinç ve coşku ile karşıladı. Refet Paşa, kendisini karşılayan Padişah ve hükümetin temsilcilerine, TBMM Hükümeti’nin İstanbul’da bir padişah ve hükümet tanımadığını açıkladı. Yaptığı konuşmalarda, verdiği röportajlarda Anadolu’da kurulan Yeni Türk devletinin yönetim biçimine yönelik önemli açıklamalar yaptı. Bu açıklamalarda Anadolu’da kurulan sistemi saltanat-ı milliye olarak tanımlıyordu ve kurulan sistemin kuvvetler birliğine dayalı meclis hükümeti sistemi olduğunu cumhuriyet veya meşrutiyet gibi sistemlere benzemediğini, Anadolu’nun kendi ihtiyaçlarından doğduğunu savunuyordu. Refet Paşa’nın bu konuşmalarına karşı İstanbul Baro Başkanı Lütfi Fikri Bey bir risale yazarak onun görüşlerini eleştirdi. Lütfi Fikri’ye göre Türkiye’ye en uygun sistem meşrutiyet sistemiydi. Lütfi Fikri Bey’in risalesinin yayımlanmasından sonra Türkiye’deki rejimin ne olacağına dair tartışmalar hız kazandı. Bu arada 1 Kasım 1922’de TBMM kararıyla saltanat ve hilafet birbirinden ayrıldı ve saltanat kaldırıldı. Saltanatın kaldırılmasından sonra Anadolu’da uygulanan meclis hükümeti sistemi ile alakalı tartışmalar devam etti. Bu bağlamda Lütfi Fikri Bey’in risalesine karşı çeşitli risaleler yayımlandı. Aynı zamanda konu dönemin basınına da yansıdı. Tartışmalar genellikle meşrutiyet, cumhuriyet, kuvvetler ayrılığı, kuvvetler birliği, hâkimiyet-i milliye, meclis hükümeti sistemi konuları üzerinden yürütüldü.
查看原文
分享 分享
微信好友 朋友圈 QQ好友 复制链接
本刊更多论文
通往共和国之路:废除苏丹国期间的政治制度辩论
雷费特-帕夏受命代表土耳其大国民议会政府接管希腊根据穆达尼亚停战协定撤离的色雷斯,他于 1922 年 10 月 19 日抵达伊斯坦布尔。事实上已被占领近四年的伊斯坦布尔人民以极大的喜悦和热情欢迎雷费特-帕夏。雷费特-帕夏向欢迎他的苏丹和政府代表解释说,土耳其大国民议会政府不承认伊斯坦布尔的苏丹和政府。在演讲和访谈中,他就在安纳托利亚建立的新土耳其国家的政府形式发表了重要讲话。在这些讲话中,他将在安纳托利亚建立的制度定义为苏丹国-国家,并辩护说,所建立的制度是建立在权力统一基础上的议会制政府制度,它与共和制或立宪制等制度不同,是安纳托利亚自己的需要所产生的。针对雷菲特-帕夏的这些言论,伊斯坦布尔律师协会主席 Lütfi Fikri Bey 撰写了一篇论文,对他的观点进行了批评。Lütfi Fikri认为,最适合土耳其的制度是立宪制度。Lütfi Fikri Bey的小册子出版后,关于土耳其应实行何种制度的讨论加速了。与此同时,1922 年 11 月 1 日,土耳其大国民议会将苏丹国和哈里发国分开,并废除了苏丹国。苏丹国被废除后,关于在安纳托利亚实行议会制的辩论仍在继续。在此背景下,针对 Lütfi Fikri Bey 的论文发表了多篇论文。同时,这一问题也反映在当时的报刊上。争论的焦点一般集中在宪政、共和国、三权分立、三权分立、国家主权和议会制等问题上。
本文章由计算机程序翻译,如有差异,请以英文原文为准。
求助全文
约1分钟内获得全文 去求助
来源期刊
自引率
0.00%
发文量
46
期刊最新文献
Attila’nın Batı Roma İmparatorluğu İle İlişkileri ve Roma’yı İşgal Tasarısı СОҢҒЫ ДӘУІРДЕГІ ЧАҒАТАЙ ЖАЗБА ТІЛ ӨКІЛІ НҰР МҰХАММЕД ӘНДЕЛІБТІҢ ҚИССА-ЙИ ФИРʽАВН ДАCTAHЫ Ташкент бегіліктерінің жерге иелік ету тарихынан (19 ғ. басы) Darülfünundan Üniversiteye: Mülteci Alman Bilim İnsanlarının Türk Yükseköğretimine Katkıları From Darülfünundan to University: Contributions of German Refugee Scientists to Turkish Higher Education Dağlı, Erkan (2022), Darülfünundan Üniversiteye: Mülteci Alman Bilim İnsanlarının Türk Yükseköğretimine Katkıları. Çanakkale: Paradigma Akademi. ISBN: 978-625-8118-19-3, 660 s. Moğol İstilasına Dinî Muhalefet: İlhanlıların Anadolu’daki Dinî Siyasetleri Religious Opposition to the Mongol Invasion: Religious Politics of the Ilkhanids in Anatolia Akkuş, Mustafa (2022). Moğol İstilasına Dinî Muhalefet: İlhanlıların Anadolu’daki Dinî Siyasetleri. Konya: Çizgi Kitapevi ISBN: 9786051967042, 1. Baskı, 320 s.
×
引用
GB/T 7714-2015
复制
MLA
复制
APA
复制
导出至
BibTeX EndNote RefMan NoteFirst NoteExpress
×
×
提示
您的信息不完整,为了账户安全,请先补充。
现在去补充
×
提示
您因"违规操作"
具体请查看互助需知
我知道了
×
提示
现在去查看 取消
×
提示
确定
0
微信
客服QQ
Book学术公众号 扫码关注我们
反馈
×
意见反馈
请填写您的意见或建议
请填写您的手机或邮箱
已复制链接
已复制链接
快去分享给好友吧!
我知道了
×
扫码分享
扫码分享
Book学术官方微信
Book学术文献互助
Book学术文献互助群
群 号:481959085
Book学术
文献互助 智能选刊 最新文献 互助须知 联系我们:info@booksci.cn
Book学术提供免费学术资源搜索服务,方便国内外学者检索中英文文献。致力于提供最便捷和优质的服务体验。
Copyright © 2023 Book学术 All rights reserved.
ghs 京公网安备 11010802042870号 京ICP备2023020795号-1