Ottoman Period Gravestones in Poyraz Village Cemetery in Salihli District of Manisa and Its importance in Turkish-Islamic Tombstones

Abstract

ÖZ Salihli, Bozdağların kuzey eteklerine yer alan Gediz Ovası ya da Salihli Ovası olarak tanımlanan ovanın güneyinde bulunan bir ilçemizdir. Salihli’nin kuzeyinde yer alan Poyraz köyü ise Salihli ilçe merkezine 23 kilometre uzaklıkta olup Manisa’nın Gördes ve Köprübaşı ilçelerine komşu niteliğindedir. İnsanoğlu annesine, babasına veya başka bir yakınına gösterdiği sevgiyi, saygıyı öldükten sonra da devam ettirmek amacıyla yerleri belirli olan mezarlar yapmış ve bu mezarlara sanatsal değer taşıyan görkemli mezar taşları inşa ederek önem göstermiştir. Türk ve İslam geleneğinde mezarlar iki dünya arasındaki istirahatgâh olarak düşünülmüş, ölenin geride bıraktıklarıyla ilişkisini kesmediğine ve ruhlarının bu mezarlarda yeniden dirilmeyi beklediğine karşın bir inanç oluşmuştur. Bu inanç ölü gömme geleneğinin ortaya çıkmasında başlıca etken olmuştur. Araştırmamıza konu olan Poyraz köyü mezar taşları da bölge tarihine ışık tutan birer tarihi belge olmakla birlikte ait oldukları dönemin sanatsal, sosyal ve kültürel anlayış özelliklerini yansıtması bakımından oldukça önemlidir. Çalışmamızda Salihli’nin Poyraz köyünde bulunan Osmanlı dönemine ait 19 adet mezar taşı; kitabe içerikleri, taş ve başlık formları, süsleme özellikleri bakımından ele alınmış ve Türk İslam mezar taşları içerisindeki yeri ve önemi belirlenmeye çalışılmıştır. ABSTRACT Salihli is a town located in the south of the plain defined as Gediz Plain or Salihli Plain located on the northern skirts of Bozdağlar. The village of Poyraz, located in the north of Salihli, is 23 kilometers away from the district center of Salihli and is adjacent to the Gördes and Köprübaşı districts of Manisa. In order to maintain the love and respect shown to his mother, father or another relative after death, mankind has built tombs with definite locations and has shown importance by constructing magnificent tombstones with artistic value. In the Turkish and Islamic tradition, the tombs were considered as a resting place between the two worlds, and there was a belief that the deceased did not cut off their relationship with what he/she left behind and that their souls await resurrection in these tombs. This belief has been the main factor in the emergence of the tradition of burial. The tombstones of Poyraz village, which are the subject of our research, are also historical documents that shed light on the history of the region, and are very important in terms of reflecting the artistic, social and cultural understanding of the period they belong to. In our study, 19 tombstones belonging to the Ottoman period found in the Poyraz village of Salihli; The contents of the inscriptions, stone and headgear forms, and the characteristics of the details are discussed and their place and importance within the Turkish-Islamic tombstones continues to be determined.