Niewykonalne wyzwanie? Ogólnopaństwowa baza danych zbiorów muzealnych: doświadczenie Białorusi, Rosji, Ukrainy oraz Polski

Abstract

Artykuł prezentuje zagadnienia dotyczące budowy ogólnopaństwowych baz danych obiektów muzealnych w Rosji, na Białorusi i Ukrainie, w Polsce. W krajach postradzieckich pomysł powstania zbioru informacji o wszystkich muzealiach narodził się za czasów ZSRR. W drugiej połowie lat 60. XX wieku została podjęta decyzja o utworzenia Zbiorczego Katalogu Naukowego Zasobu Muzealnego ZSRR. Wtedy zadania tego nie udało się realizować ze względu na brak wypracowanych podstaw merytorycznych. Po 1991 roku nowo powstałe państwa samodzielnie budowały własne założenia muzealnictwa, w tym rozwiązywały zagadnienia ogólnopaństwowych baz danych muzealnych. W Republice Białorusi w 2005 roku został utwo- rzony Katalog Państwowy Zasobu Muzealnego Repub- liki Białorusi. Baza zawiera wiadomości o obiektach szczególnie wartościowych. Państwowy Katalog Zasobu Muzealnego Federacji Rosyjskiej został założony w 1996 roku. Ten system informacyjny zawiera rejestr Zasobu Muzealnego (wszystkie obiekty i kolekcje muzealne), rejestr muzeów, rejestr transakcji z obiektami i kolekcjami muzealnymi. Po rozpadzie ZSRR Ukraina nie kontynuowała prac nad budową ogólnokrajowego katalogu muzealiów. Po utracie części zbiorów muzealnych (na Krymie, wschodnich terenach obwodów ługańskiego i donieckiego) skopiowano księgi inwentarzowe. Po 2014 roku. na Ukrainie podjęto działania w sprawie udoskonalenia zasad prowadzenia ewidencji zbiorów muzealnych, na szczeblu centralnym zadeklarowano utworzenie ogólnopaństwowego elektronicznego zasobu informacyjnego z bazami danych o obiektach dziedzictwa. kulturowego (w tym obiektach Zasobu Muzealnego Ukrainy). W Polsce pierwsze inicjatywy stworzenia ogólnokrajowej bazy danych muzealiów powstały w połowie lat 90. XX wieku. Miały charakter oddolny i nie otrzymały wsparcia finansowego. Polskie muzea pracują, nad projektami digitalizacji zbiorów muzealnych, duża ich część jest finansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W kraju na różnych szczeblach wciąż postuluje się konieczność utworzenia ogólnopolskiej bazy danych, repozytorium i portalu zasobów muzealnych.