Krytyka fotograficzna 1945–1970

Abstract

Powojenna krytyka fotograficzna rozwijała się dynamicznie, zwłaszcza po okresie socrealizmu, za sprawą środowiska krytyków i fotografów skupionego wokół miesięcznika „Fotografia” (1953–1970). Intensywność debaty krytycznej znamionowała przede wszystkim okres odwilży. Toczone wówczas dyskusje dotykały problemów ważnych również dla sztuk plastycznych (na przykład kwestia realizmu) – uwzględniały jednak typowo modernistyczne zainteresowanie „specyfiką medium”, a zatem właściwymi dla fotografii środkami wyrazu. Problematyka ta – relacja pomiędzy fotografią a sztukami plastycznymi z jednej strony i negocjowanie autonomii medium z drugiej – rozważana była w latach 60. oraz 70. XX wieku, dopełniając obraz nowoczesności w obszarze polskiej fotografii. Niniejszy tekst systematyzuje najważniejsze zagadnienia oraz stanowiska w krytyce fotograficznej lat 1945–1970, począwszy od polemiki z piktorializmem, poprzez zainteresowanie poetyką surrealizmu, dyskusję wokół realizmu oraz fotografii reportażowej (kwestia „artystycznego reportażu”), problemy metafory i dokumentalności, a także języka abstrakcji w fotografii, po zmieniające się koncepcje wystawiennicze (tak zwane wystawy problemowe), recepcję zachodnich stanowisk teoretycznych oraz refleksję konceptualną.