Vakıf Fonları ile Desteklenen Kâr Amacı Gütmeyen Gazetecilik: Avantajlar ve Açmazlar

Abstract

Gazetecilik tarihsel süreç içerisinde ekonomik ve toplumsal anlamda birçok sorun yaşamaktadır. Bu sorunlar gazeteciliğin nitelikli bir biçimde icra edilmesini engellemekte, medyanın demokratik işlevlerinin göz ardı edilmesine neden olmaktadır. Yaşanan krizlerin yarattığı mesleki deformasyonun aşılması için birçok adım atılmaktadır. Gazeteciliğin yoğun ticarileşmesinin önlenmesi adına ortaya çıkan kâr amacı gütmeyen gazetecilik, büyük oranda vakıflarla desteklenen, ekonomik kaygılar olmaksızın kamu yararını gözeten bir habercilik anlayışıdır. Bu çalışma, yoğun bir araştırma konusu olmayan kâr amacı gütmeyen gazeteciliği alanyazın taraması ile ele almakta, kâr amacı gütmeyen gazeteciliğin kapsamı, işleyişi, avantajları ve açmazlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada elde edilen verilerde; ABD’de oldukça güçlü bir uygulama alanı bulan kâr amacı gütmeyen gazeteciliğin küresel alanın tamamında yaygın olmadığı görülmektedir. Kâr amacı gütmeyen gazeteciliğin toplumsal katılım, hesap verilebilirlik, şeffaflık, çoğulculuk, kamu denetimi, yeni bir gelir modeli yaratma gibi birçok konuda katkı sağladığını dile getirmek yanlış olmayacaktır. Bunların yanı sıra kâr amacı gütmeyen gazeteciliğin günümüzde haberciliğin belirleyici ana aktörü olmadığı düşünülmektedir. Kâr amacı gütmeyen gazeteciliğin tarafsızlık, bağımsızlık, sürdürülebilirlik, etki ölçümü ve yaygınlık konusunda birçok sorunu içerisinde barındırdığı tespit edilmektedir. Kâr amacı gütmeyen gazetecilikte bağımsız bir haber üretim süreci ile gelir açısından net ve kalıcı bir sistemden söz etmek mümkün değildir. Bu problemler kâr amacı gütmeyen gazeteciliği tartışmaya açmakta, etik açıdan eleştirileri gündeme getirmektedir.