Kolekcja ceramiki chińskiej Juliana Nowaka (1865–1946). Uwagi na temat jej genezy, pochodzenia i translokacji zbiorów

Abstract

Kolekcja sztuki chińskiej, stanowiąca obecnie część zbiorów Działu Sztuki Dalekiego Wschodu Muzeum Narodowego w Krakowie, była tworzona od pierwszej dekady XX wieku. Znaczące zasługi w jej powstaniu miał Julian Nowak (1865–1946). W latach 1906–1941 zgromadził znakomitą kolekcję ceramiki chińskiej, ukazującą rozwój tej dziedziny od czasów epoki Han (206 p.n.e.–220 n.e.) do okresu panowania dynastii Qing (1644–1911). Działalność Nowaka wpisała się w drugą międzynarodową falę zainteresowania sztuką Dalekiego Wschodu, która nastąpiła po upadku cesarstwa w 1911 roku i napływie dzieł sztuki z Państwa Środka do Europy i Stanów Zjednoczonych. W tym czasie powstawały nowe muzea azjatyckie, organizowano międzynarodowe wystawy sztuki Chin w Amsterdamie (1925), Berlinie (1929) i Londynie (1935–1936). Julian Nowak był świadkiem i uczestnikiem tamtych wydarzeń, a dzięki specjalistycznej wiedzy i międzynarodowym kontaktom zgromadził zbiory, które porównywał z najważniejszymi kolekcjami w Paryżu i Londynie. Autorka opisuje ich genezę, a także porusza zagadnienia proweniencji poszczególnych zabytków i mechanizmów translokacji, jakim podlegały.