İktisat ve Turizm Politikası Kaymalarının Türkiye de Turizm Arzına Etkilerinin Yapısal Kırılmalı Birim Kök Testleri ile Analizi (Examining the Effects of Economic and Tourism Policy Shifts on Tourism Supply in Turkiye Using Structural Break Unit Root Tests)

Abstract

Ülkelerin temelde iktisadi büyüme hedefiyle, gelir dağılımı ve fiyatlar gibi ekonomik değişkenleri istendik düzeye getirebilmek için bir araç olarak kullandıkları iktisat politikaları diğer tüm alanlarda olduğu gibi turizm endüstrisi açısından da belirleyicidir. Türkiye’de Planlı Dönem olarak adlandırılan ve 1963 yılında başlayan merkezi planlama yaklaşımı ile birlikte turizm endüstrisi de ulusal kalkınma planlarında yerini almıştır. Bu araştırmanın amacı Türkiye’de planlı dönem sonrasında uygulanan iktisat politikası yaklaşımlarındaki değişikliklerin en somut yansımalarının görülebildiği turizm arzı ve özellikle konaklama arzı üzerindeki etkilerini incelmektir. Araştırmanın amacı doğrultusunda 1970-2018 dönemine ait yıllık veriler ile konaklama işletmeleri için turizm yatırım belgeli ve işletme belgeli tesis sayıları ile yatak sayılarına ek olarak toplam tesis ve yatak sayıları Bai-Perron (BP) ve Carrion-i Silvestre (CiS) çoklu yapısal kırılmalı birim kök testleri ile karşılaştırmalı olarak analiz edilmiş ve tüm serilerde yapısal kırılmaların varlığı tespit edilmiştir. Analiz bulguları 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu’nun ve ekonomik kriz dönemlerinin etkilerini açıkça ortaya koymuştur. Türkiye’de Planlı Dönemde turizm politikalarının temelini oluşturan yatırım teşviklerinin turizm arzı açısından ekonomik krizler ve siyasi istikrarsızlıklar gibi faktörlerin gerisinde kalması, yatırım politikalarının yeterli finansman desteği ve küresel turizm eğilimleri çerçevesinde kapsamlı bir bakış açısıyla ele alınması turizm endüstrisinin gelişimi açısından önem arz etmektedir.