VARLIKTAN ADEME GİDEN YOLDA “NEVHÂT”

Abstract

Yeni Türk edebiyatı içinde, Tanzimat edebiyatı ile Servet-i Fünûn edebiyatı arasında yer alıp, az bilinen dönemin adı Ara Nesil dönemidir. Ara Nesil devrinde şiir yazan Hüseyin Haşim Bey; şairliğinin yanı sıra aynı zamanda ressam, hattat ve bestekârdır. Muallim Naci mektebine mensup olup, ölünceye kadar onun şiir anlayışına bağlı kalır. Genellikle dini-tasavvufi, aşk ve hamasi şiirler kaleme alan sanatçının, yaşamış olduğu bir takım sıkıntılar “Nevhât” adını verdiği şiiri kaleme almasına neden olur. Şihâb adlı şiir kitabının ikinci şiiri olan bu şiirde; şairin hayattaki dertlerinden, yalnızlığından, çaresizliğinden, zorluklardan ve yokluktan bahseder. Yaşadığı zorlu hayat ve maruz kaldığı dertlerle başa çıkmakta zorlanan Haşim Bey, bu şiirinde bir zaman sonra ademi arzular. Şairin, şiirini kaleme alırken Akif Paşa’nın “Adem Kasidesi”nin etkisinde kaldığı veya ondan yararlandığı düşünülmektedir. Hayatının çeşitli dönemlerinde yaşadığı zorlu süreçler, onun bu şiiri kaleme almasında rol oynamaktadır. Doğup büyüdüğü şehirden ayrılmak zorunda kalması, küçük yaşta babasını kaybetmesi, işsizlik ve maddi zorluklar yaşaması, onun bedbinliğe düşmesine, umutsuzluk içinde bu şiiri kaleme almasına neden olmuştur. Bu makalede, “Nevhât adlı şiirde sanatçının yaşarken karşılaştığı sıkıntıların şiirine nasıl yansıdığı ve ademi niçin istediği üzerinde durulacaktır.