ADANA ŞEHRİNİN ELEKTRİK VE ELEKTRİKLİ TRAMVAY İŞLETME İMTİYAZI (1909-1950)

Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Pub Date : 2024-02-26 DOI:10.35379/cusosbil.1424461

Mustafa Dağ

{"title":"ADANA ŞEHRİNİN ELEKTRİK VE ELEKTRİKLİ TRAMVAY İŞLETME İMTİYAZI (1909-1950)","authors":"Mustafa Dağ","doi":"10.35379/cusosbil.1424461","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Avrupa ülkeleriyle eş zamanlı olarak Osmanlı İmparatorluğu’nda kullanılmaya başlanan elektrik, imparatorluk genelinde XX. yüzyılın başlarından itibaren yaygınlık kazanmıştı. Bu yüzyıla gelindiğinde elektrik artık elektrikli tramvaylar aracılığıyla ulaşım amaçlı da kullanılmaktaydı. Haliyle bu durum da elektrikten istifade eden nüfusun artmasını sağlamıştı. İmparatorluk yönetimi ise artan bu talebe cevap verebilmek için halkın elektrikten ve elektrikli tramvaylardan istifade edebile hakkını kamu hizmeti olarak tanımlamıştı. Bu hizmetin karşılanmasında çoğu yerde özel girişimciler aktif görev üstlenmişlerdi. Ancak imparatorluğun son dönemlerine doğru ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında ekonomide başlatılan millileştirme politikası çerçevesinde özel sermayeli elektrik ve elektrikli tramvay işletmeleri, belediyelerin himayesine alınmaya başlanmıştı. Özel sermaye ile başlayan ancak daha sonradan belediyenin denetimine giren elektrik ve elektrikli tramvay işletmesinin bir örneği de Adana şehrinde görülmüştür. Bu çerçevede Adana şehrinin aydınlatılması için kullanılan elektrik ve ulaşım amaçlı kullanılan elektrikli tramvay işletmesiyle ilgili meydana gelen her türlü gelişmenin ele alındığı bu çalışmada, kaynak olarak arşiv belgelerinin yanı sıra basın arşivi ve araştırma-inceleme eserler kullanılmıştır.","PeriodicalId":513257,"journal":{"name":"Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi","volume":"52 1","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2024-02-26","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.35379/cusosbil.1424461","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}

引用次数: 0

Abstract

Avrupa ülkeleriyle eş zamanlı olarak Osmanlı İmparatorluğu’nda kullanılmaya başlanan elektrik, imparatorluk genelinde XX. yüzyılın başlarından itibaren yaygınlık kazanmıştı. Bu yüzyıla gelindiğinde elektrik artık elektrikli tramvaylar aracılığıyla ulaşım amaçlı da kullanılmaktaydı. Haliyle bu durum da elektrikten istifade eden nüfusun artmasını sağlamıştı. İmparatorluk yönetimi ise artan bu talebe cevap verebilmek için halkın elektrikten ve elektrikli tramvaylardan istifade edebile hakkını kamu hizmeti olarak tanımlamıştı. Bu hizmetin karşılanmasında çoğu yerde özel girişimciler aktif görev üstlenmişlerdi. Ancak imparatorluğun son dönemlerine doğru ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında ekonomide başlatılan millileştirme politikası çerçevesinde özel sermayeli elektrik ve elektrikli tramvay işletmeleri, belediyelerin himayesine alınmaya başlanmıştı. Özel sermaye ile başlayan ancak daha sonradan belediyenin denetimine giren elektrik ve elektrikli tramvay işletmesinin bir örneği de Adana şehrinde görülmüştür. Bu çerçevede Adana şehrinin aydınlatılması için kullanılan elektrik ve ulaşım amaçlı kullanılan elektrikli tramvay işletmesiyle ilgili meydana gelen her türlü gelişmenin ele alındığı bu çalışmada, kaynak olarak arşiv belgelerinin yanı sıra basın arşivi ve araştırma-inceleme eserler kullanılmıştır.

查看原文

微信好友朋友圈 QQ好友复制链接

本刊更多论文

阿达纳市的电力和有轨电车特许经营权（1909-1950 年）

奥斯曼帝国与欧洲国家同时开始使用电力，到二十世纪初，电力已在整个帝国普及。到了本世纪，电力还通过电车用于交通目的。这种情况自然导致了用电人口的增加。为了满足日益增长的需求，帝国政府将人民使用电力和有轨电车的权利定义为一项公共服务。在大多数地方，私营企业家在提供这项服务方面发挥了积极作用。然而，在帝国末期和共和国初期，在经济国有化政策的框架下，私营电力和有轨电车企业开始由市政当局接管。阿达纳市的电力和有轨电车企业就是一个例子，这些企业最初由私人资本创办，但后来由市政府控制。在这一框架内，本研究讨论了与阿达纳市照明用电和运输用电车有关的各种发展情况，并将档案文件、新闻档案和研究著作作为资料来源。

本文章由计算机程序翻译，如有差异，请以英文原文为准。

求助全文

约1分钟内获得全文去求助

来源期刊

Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

自引率

0.00%

发文量