GRUPLAR ARASI TEMASIN ETKİLERİNE BÜTÜNCÜL BİR BAKIŞ

Abstract

Gruplar arasındaki önyargıları azaltmak adına geliştirilen en önemli yaklaşımlardan biri temas yaklaşımıdır. Doğrudan ve dolaylı temas deneyimleri bireylerin dış gruplara yönelik olumsuz tutumlarını zayıflatmada etkilidir. Öte yandan, temas deneyimleri bireylerin yalnızca önyargılarını değil, kolektif eylem niyetini ve bilişsel liberalleşme düzeyini de etkiler. Mevcut çalışmanın amacı, gruplar arası temasın etkilerini bütüncül şekilde incelemektir. Dünyanın farklı bölgelerinde yürütülen sayısız araştırmadan gelen bulgular, olumlu temas deneyimlerinin dış gruplara yönelik önyargıları zayıflattığını göstermektedir. Temasın önyargıları ne zaman ve nasıl etkileyeceği ise çok sayıda aracı ve düzenleyici faktöre bağlıdır. Bir diğer taraftan, görgül çalışmalar temasın bireylerin eşitsizlikler karşısında kolektif eyleme geçme niyetini şekillendirdiğine ve bu ilişkide grubun konumunun önemli bir düzenleyici faktör olduğuna işaret etmektedir. Temas konusunda yakın zamandaki araştırmalarda ise temasın birey düzeyindeki etkileri incelenmeye başlanmıştır. Gruplar arası temasın kişinin dünyayı algılama şeklini ve bilişsel süreçlerini etkilediğini ileri süren araştırmacılar, temasın bilişsel liberalleşme etkisinden -temas deneyimlerinin bilişsel becerilerindeki olumlu etkileri- bahsetmiştir. Görgül çalışmalardan temasın bilişsel liberalleşme etkisini destekleyen bulgular elde edilmiş olmasına karşın, bu çalışmaların oldukça sınırlı sayıda olduğu görülmektedir. Mevcut çalışmada temas deneyimlerinin hem grup süreçleri hem de grup süreçlerinin ötesindeki sonuçlarının birlikte incelenmesi, temasın etkilerinin bütüncül şekilde anlaşılmasına katkı sunacaktır.