TIỀM NĂNG CHỐNG VIÊM KHỚP DẠNG THẤP CỦA CHIẾT XUẤT ETHANOL TỪ QUẢ SƠN CHI (Gardenia jasminoides J.Ellis) TRÊN MÔ HÌNH CHUỘT NHẮT TRẮNG (Mus musculus)

Abstract

Cây sơn chi (Gardenia jasminoides Ellis) thể hiện tiềm năng chống oxy hóa, kháng khuẩn và chống viêm. Quả G. jasminoides được ghi nhận như là một vị thuốc dân gian để điều trị các bệnh khác nhau như giải độc, lợi tiểu, bệnh đường tiêu hóa, lở loét và sưng khớp,v..v... Tuy nhiên, tác dụng chữa bệnh của chiết xuất ethanol từ quả sơn chi (EtGJ) về viêm khớp dạng thấp (rheumatoid arthritis-RA), chứng rối loạn viêm tự miễn vẫn chưa được làm sáng tỏ. Trong nghiên cứu này, tác dụng chống viêm khớp của EtGJ đối với bệnh viêm khớp do thuốc bổ trợ hoàn toàn của Freund (Complete Freund's Adjuvant-CFA) gây ra ở chuột lần đầu được ghi nhận. Cao chiết quả sơn chi được chiết xuất bằng dung môi ethanol và sàng lọc hóa học thực vật bằng phương pháp định tính. CFA được tiêm trong da để gây viêm khớp dạng thấp ở chuột Swiss albino. Đánh giá mức độ nghiêm trọng của viêm khớp lâm sàng được đo bằng phương pháp chấm điểm viêm khớp. Đánh giá mức độ nghiêm trọng mô học của viêm khớp được đo bằng phương pháp đánh giá mô bệnh khớp. Đường kính và chu vi khớp được đo bằng thước cặp Vernier kỹ thuật số. Điều trị bằng EtGJ qua đường uống (liều dùng 100, 200 và 300 mg/kg) đã cải thiện tình trạng RA của chuột bằng cách giảm lượng bạch cầu, yếu tố thấp khớp và phản ứng protein C, giảm đường kính và chu vi khớp cũng như giảm điểm số viêm khớp. EtGJ cũng ức chế sự hình thành mảng pannus, giảm sự xâm nhập và tăng sinh của các tế bào viêm, phục hồi sụn khớp trong các mô bệnh khớp. Điều trị bằng đường uống với EtGJ đã cải thiện tình trạng RA của chuột thông qua các hoạt động chống viêm. Kết quả nghiên cứu hiện tại cho thấy chiết xuất ethanol từ quả sơn chi có tiềm năng trong điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp.