AFYONKARAHİSAR’DA LEBLEBİCİ SARI ES-SEYYİD EL-HÂC AHMED AĞA VAKFI

Abstract

Vakıf, insanların menkul veya gayr-i menkul mal ve mülkünün tamamını ya da bir kısmını dayanışma ve yardımlaşma duygusuyla Allah rızası için bağışlamasıdır. İslam’ın ilk döneminden beri varlığını gösteren vakıflar, Müslüman Türk devletlerinde gelişerek bir müessese özelliğine bürünmüş ve Osmanlı Devleti’nin teşekkülü ile birlikte tekâmülün zirvesine erişerek sosyal, ekonomik ve kültürel açıdan topluma şekil veren bir kurum hüviyeti kazanmıştır. Bu bağlamda meydana getirilen vakıf eserlerinden biri de 19. yüzyıl ortalarında Afyonkarahisar’da inşa edilen Leblebici Sarı es-Seyyid el-Hâc Ahmed Ağa Külliyesi’dir. Arşiv kaydına göre külliye klasikleşen mimari geleneğe uygun olarak merkezinde caminin, etrafında ise medresesinin ve buna bağlı talebe hücrelerinin yer aldığı bir yapı hüviyetindedir. Ancak bu yapılar topluluğunda farklı tarihlerde meydana gelen yangınlar, savaşlar ve doğal afetler nedeniyle çok sayıda restorasyon gerçekleştirilmiştir. Leblebici Sarı es-Seyyid el-Hâc Ahmed Ağa Külliyesi’nde bulunan cami, günümüzde Yoncaaltı Camii olarak tanınmakla birlikte 10 Eylül 1840/ 13 Recep 1256 tarihli vakfiyede Tevfikiye Camii olarak kaydedilmiştir. İşbu çalışmada; Leblebici Sarı es-Seyyid el-Hâc Ahmed Ağa vakfının sağladığı hizmetler, vakıftan kimlerin faydalandığı, vakfın gelir ve giderleri, görevliler ve ücretleri ile vakıftaki usuller ve şartların ele alınması amaçlanmaktadır.