TEZKİRECİLİK GELENEĞİNİN DEVAMI: SADETTİN NÜZHET VE TÜRK ŞAİRLERİ

Abstract

Klasik Türk edebiyatı tarihinin en önemli kaynaklarından biri tezkirelerdir. 15. yüzyıldan beri sayıları ve hacimleri artarak 19. yüzyıla kadar ulaşmış olan tezkireler, bu dönemde de şairlerin hayatlarını ve eserlerinden örnekleri ihtiva etmeye devam etmiştir. Modern anlamda biyografiye geçişten önceki sahfa olan 19. yüzyıl sonunda ise geleneğin devamı olarak kabul edilebilecek çok kıymetli ansiklopedik çalışmalar da kaleme alınmıştır. Bu çalışmalardan biri de Sadeddin Nüzhet Ergun’un son ve en önemli eseri olan Türk Şairleri’dir. Şair, Sadi şeyhi, musikişinas, halkıyatçı gibi pek çok vasfı kendisinde başarıyla toplamış olan Sadeddin Nüzhet en çok biyografi ve incelemeleriyle tanınmaktadır. Halk edebiyatından klasik ve çağdaş edebiyata onlarca şahsiyet hakkında önemli eserler vücuda getirmiş olan Sadeddin Nüzhet; Türk Şairleri’inde ise 1074 şair ve yazarın biyografilerini derlemiş, vefatıyla yarıda kalmış ve ancak dördüncü cildin ilk bölümü olan 98. formaya ve F harfine kadar yayımlayabilmiştir. Büyük maddi imkansızlıklar ve insanüstü bir çabanın ürünü olan eser bu kadarıyla bile Türk edebiyatı tarihi için önemli bir kaynak olarak nitelendirilmektedir. Bu çalışmada 19. yüzyıl tezkire geleneğinden kısaca bahsedilmiş, geleneğin devam olarak 20. yüzyılda kaleme alınan benzer eserler üzerinde durulmuş, bu eserlerden Türk Şairleri detaylı olarak ele alınmıştır. Eserin genel mahiyeti incelenmiş ve eser hakkında devrin önemli edebi simalarının görüşleri derlenmiştir.