Muhayyer-sünbüle makamı

Abstract

Turk musikisi makam tarihi surecinde verilen tarifler ve bestelenen eserler, kendi donemlerinde kullanilan makamlarin seyir anlayislari acisindan haberci durumunda olmuslardir. Incelemelerde bazi makamlarin kucuk degisikliklerle, bazilarinin ise buyuk farkliliklarla zamanimiza ulastigi anlasilmaktadir. Bu makalede ele alacagimiz Muhayyer-Sunbule makâmi da bu farklilasmanin icinde yer almaktadir. Muhayyer-Sunbule makâmina ait tarifler ve besteler tahlil edildiginde ortaya farkli durumlar cikmistir. Repertuvarda bulunan Muhayyer-Sunbule ve Sunbule makamlariyla yazilmis bazi eserlerin, bununla beraber Muhayyer-Sunbule ve Muhayyer-Kurdi makamlari ile yazilmis yine bazi eserlerin, ayni seyre sahip olduklari anlasilmistir. Bu karmasikligin sebebini arastirmak amaciyla hazirladigimiz bu makalede; Sunbule, Muhayyer-Sunbule ve Muhayyer-Kurdi makamlarina ait tarifler ve eserler incelenmis, XVIII. asirdan bu yana olusan degisiklikler, tarif ve eser ornekleriyle gozler onune serilmistir.  Adi gecen makamlarin arastirilmasi sirasinda Muhayyer makâminin baska bir kullanimi da ortaya cikmis ve bu kullanimin bazi Muhayyer-Kurdi eserlerdeki onemi vurgulanmistir. Sonuc olarak; Nâsir Dede zamaninda ilk tarifi verilen Muhayyer-Sunbule terkibinin bir donem Sunbule makâminin yerine gectigi, daha sonraki donemde ise ikinci nevi olarak belirttigimiz Muhayyer-Kurdi makâminin seyrini aldigi anlasilmistir.