Konserwacja w cieniu wojny. Okoliczności, konteksty oraz przebieg prac konserwatorskich i restauratorskich nad poliptykiem z Góry w latach 1938–1943

Abstract

Prace konserwatorskie przy nastawie z Góry (niem. Guhrau), prowadzone w latach 1938–1943 we Wrocławiu pod nadzorem Güntera Grundmanna, ukazują złożony proces bardzo solidnej i fachowej konserwacji, będącej zarazem kreacją średniowiecznego dzieła w duchu doktryny „twórczej ochrony zabytków” (Schöpferische Denkmalpflege). Nieczęsto jednak zdarza się, by motywacje ideologiczne nie pozostawiały większego uszczerbku na rzetelności podejmowanych działań. Rekonstrukcja wypadków poprzedzających rozpoczęcie prac, jak również analiza zapisów w prowadzonej dokumentacji, doniesień prasowych oraz przebiegu innych tego typu realizacji na terenie Śląska pozwalają nakreślić historię poliptyku oraz okoliczności sprzyjające wzrostowi zainteresowania nim badaczy. Ujęcie tego zjawiska w kontekście śląskim, z zasygnalizowaniem procesów zachodzących w Republice Weimarskiej i III Rzeszy, umożliwia naświetlenie problemu wtłoczenia zabytku przyzwoitej klasy w tryby muzealno-konserwatorskiej machiny pracującej na rzecz ochrony zabytków regionu, a zarazem wspierającej politykę kulturalną III Rzeszy.