Czy istnieje filozofia religii?

Abstract

Przedmiotem dociekania jest filozofia religii pojmowana jako nauka o tak zwanych przekonaniach religijnych. Ponieważ pojęcie religii jest bardzo niejasne, filozofia religii nie ma dobrze określonego przedmiotu. Nie ma też określonej metody. Każde poważne osiągnięcie w tej dziedzinie stanowi bądź kryptoteologię, bądź kryptometafizykę. Studium przypadku stanowi analiza tezy „Bóg jest wszechmocny”. Okazuje się, że sens i sposób uzasadnienia tej tezy jest inny na gruncie teologii katolickiej i na gruncie metafizyki. Ponieważ nie widać miejsca na inny sposób rozumienia i uzasadniania tez tego typu, nie ma miejsca na filozofię religii jako odrębną gałąź wiedzy. Uprawiając rzekomo filozofię religii, filozofowie tworzą — jak się wydaje — własne, prywatne religie, właściwie ogrywają role proroków. Przedmiotem ich analiz są w rzeczywistości takie prywatne religie. Wydaje się natomiast, że filozoficzna analiza pojęcia religii zasługiwałaby na miejsce wśród zagadnień filozoficznych. Religia w takim rozumieniu byłaby jednak raczej własnością ludzi niż przekonań. Byłaby to własność, przez którą człowiek jest religijny (wierny).