{"title":"Idea silnego rządu w polskiej myśli polityczno-prawnej u progu niepodległości","authors":"M. Wojtacki","doi":"10.25167/osap.3439","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"W powszechnej opinii przedwojennych prawników i historyków system instytucjonalnypaństwa wyrastający z postanowień konstytucji marcowej (1921) został opartyna konstytucji III Republiki Francuskiej (1875). W konsekwencji bezpośredniej recepcjipogłębione zostały na gruncie polskim niektóre wady systemu francuskiego, w tym słabośćwładzy wykonawczej zdominowanej przez parlament, zwłaszcza jego niższą izbę. W artykuleprzedstawiono najważniejsze uwarunkowania kształtowania się władzy wykonawczejw pierwszej polskiej konstytucji XX wieku.Podstawą rozważań było nawiązanie do tradycji dwóch polskich szkół historycznych ukształtowanychw okresie zaborów, reprezentujących pesymistyczne i optymistyczne wizje polskiejhistorii przed upadkiem państwa. Wykazano, że przyjęty model władzy wykonawczej, wbrewpierwotnym deklaracjom, zrywał z jednym z nakazów kategorycznych wywodzących sięz tradycji politycznej Konstytucji 3 maja, to jest ideą silnego rządu. Spowodowane to byłoosobistymi animozjami i brakiem stałego politycznego konsensusu w zakresie powoływaniapierwszych gabinetów II RP, czego następstwem był głęboki kryzys instytucjonalny, w któregokonsekwencji doszło do przewrotu majowego marszałka Józefa Piłsudskiego i wprowadzeniequasi-autorytarnego reżimu politycznego.","PeriodicalId":34464,"journal":{"name":"Opolskie Studia AdministracyjnoPrawne","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2021-11-18","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Opolskie Studia AdministracyjnoPrawne","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.25167/osap.3439","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
Abstract
W powszechnej opinii przedwojennych prawników i historyków system instytucjonalnypaństwa wyrastający z postanowień konstytucji marcowej (1921) został opartyna konstytucji III Republiki Francuskiej (1875). W konsekwencji bezpośredniej recepcjipogłębione zostały na gruncie polskim niektóre wady systemu francuskiego, w tym słabośćwładzy wykonawczej zdominowanej przez parlament, zwłaszcza jego niższą izbę. W artykuleprzedstawiono najważniejsze uwarunkowania kształtowania się władzy wykonawczejw pierwszej polskiej konstytucji XX wieku.Podstawą rozważań było nawiązanie do tradycji dwóch polskich szkół historycznych ukształtowanychw okresie zaborów, reprezentujących pesymistyczne i optymistyczne wizje polskiejhistorii przed upadkiem państwa. Wykazano, że przyjęty model władzy wykonawczej, wbrewpierwotnym deklaracjom, zrywał z jednym z nakazów kategorycznych wywodzących sięz tradycji politycznej Konstytucji 3 maja, to jest ideą silnego rządu. Spowodowane to byłoosobistymi animozjami i brakiem stałego politycznego konsensusu w zakresie powoływaniapierwszych gabinetów II RP, czego następstwem był głęboki kryzys instytucjonalny, w któregokonsekwencji doszło do przewrotu majowego marszałka Józefa Piłsudskiego i wprowadzeniequasi-autorytarnego reżimu politycznego.