Sedimentology and Miocene-Pliocene depositional evolution of the stream-dominated alluvial fan deposits at circum-Sultandağları region

Abstract

Geliş Tarihi: xxxxxxxxxxx Kabul Tarihi: xxxxxxxxxxx ÖZ Sultandağları’nı kuşatan Yalvaç ve Ilgın havzaları erken Miyosen’de orojenik çökmeye bağlı olarak açılmışlardır. Bu havzalar ile Sultandağları’nın sınırını oluşturan KB-GD doğrultulu Çakırçal ve Akşehir fay zonları hem havzaların açılmasına hem de Sultandağları’nın yükselmesine neden olmuştur. Miyosen-Pliyosen dönemi boyunca bu havzaların kenarlarında Sultandağları’ndan beslenen alüvyon yelpazeleri depolanırken havzaların iç kesimlerinde ise gölsel karbonat ve kırıntılı çökelimi gerçekleşmiştir. Alüvyon yelpazesi çökelleri gölsel çökeller ile yanal ve düşey yönde geçişli olup istif içinde pek çok kez ardalanırlar. Çok geniş bir alanda yüzeylenen alüvyon yelpazeleri “moloz akması”, “yüksek yoğunluklu akarsu taşkın çökelleri”, “örgülü akarsu çökelleri” ve “menderesli akarsu çökellerinden” oluşur. Havza kenarından havza içine doğru yüksek enerjili akarsu fasiyeslerinden düşük enerjili akarsu fasiyeslerine geçen yelpaze çökelleri “akarsu etkin alüvyon yelpazesi çökelleri” olarak yorumlanmıştır. Yalvaç ve Ilgın havzalarının yelpaze çökellerinden elde edilen yaş verileri Sultandağları’nın eş zamanlı olarak alüvyon yelpazelerini beslediğini göstermektedir. Sultandağları çevresinde alüvyon yelpazesi çökelimi tektonik ve iklimsel süreçlerin kontrolünde gerçekleşmiştir. Tektonizma, havza ve kaynak alanların oluşumuna neden olurken, iklim ise yağışlara bağlı sürekli akarsuların gelişimi ile birlikte sedimanların kaynak alandan havzalara taşınmasını sağlamıştır. Tektonizma ve iklim kontrollü kaide seviyesi değişimleri ise kaynak alandan havzaya taşınan sedimanların miktarını belirleyerek havzada regresif ya da transgresif gelişimlere neden olmuştur.