Yaşam kalitesinin yordayıcısı olarak sağlıklı yaşam biçimi davranışları: Tıp Fakültesi öğretim elemanları örneği

Abstract

Amac: Yasam kalitesi, bireylerin yasamdaki pozisyonunu algilamasidir. Saglikli yasam bicimi davranislari ise bireyin saglikli kalmak ve hastaliklardan korunmak icin inandigi ve uyguladigi davranislarin butunudur. Bir tip fakultesinde gorevli ogretim elemanlarinin saglikli yasam bicimi davranislarini ve yasam kalitelerini degerlendirmek; yasam kalitesinin yordayicilarini belirlemektir. Yontem: Kesitsel analitik tipteki bu calismanin evrenini bir tip fakultesinde calisan ogretim elemanlari olusturmaktadir (N:419). Orneklem secimi yapilmaksizin evrenin tamamina ulasilmasi hedeflenmis %77.6’sina ulasilmistir. Yasam kalitesi, Dunya Saglik Orgutu Yasam Kalitesi Olcegi Kisa Formu ile olculmustur. Olcegin bedensel, ruhsal, sosyal, cevre alt alanlarinda alan puanlari hesaplanmistir. Saglikli yasam bicim davranislari; Saglikli Yasam Bicimi Davranislari Olcegi-II ile belirlenmistir. Olcegin; manevi gelisim, saglik sorumlulugu, fiziksel aktivite, beslenme, kisiler arasi iliskiler ve stres yonetimi olmak uzere alti alt boyutu bulunmaktadir. Istatistik analizlerde Bagimsiz gruplarda t testi, Mann-Whitney U, varyans analizi, Kruskal-Wallis, Pearson korelasyon ve coklu dogrusal regresyon testleri kullanilmistir. Bulgular: Arastirma grubunun %60.3’u 35 yas altinda, %59.1’i erkektir. Arastirma grubunun %57.8’i tipta uzmanlik ogrencisi, %42.2’si ogretim uyesidir. SYBD toplam puani ile yasam kalitesi alt alanlari (bedensel, ruhsal, sosyal, ulusal cevre) arasinda pozitif yonde anlamli korelasyon mevcuttur (sirasiyla p<0.001; p<0.001; p<0.001 ve p<0.001). Duzenli uyku uyumak, bedensel ve sosyal yasam kalitesini olumlu yonde yordamaktadir (sirasiyla; p<0.001 ve p<0.01). SYBD alt alanlarindan manevi gelisim, bedensel, ruhsal, sosyal ve cevre yasam alanlarini olumlu yonde yordayan degiskendir (sirasiyla p<0.001; p<0.001; p<0.01 ve p<0.001). Sonuc: Saglikli yasam bicimi davranislarindan, manevi gelisim, yasam kalitesinin onemli bir yordayicisidir. Bireylerin yasam kalitesinin artirilmasi icin manevi gelisim konularinda farkindalik olusturulmalidir. Saglikli yasam bicimi davranislarini gelistirmeye yonelik aktiviteler yapilmalidir.