{"title":"Developing a Performance-Based Payment Model in Urban Public Transport Systems","authors":"Sezgin Teki̇n, H. Ceylan, S. Köfteci","doi":"10.18400/tekderg.955920","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Türkiye'de toplu taşıma sistemleri temel olarak üç tipte işletilmektedir: sadece kamu işletmeciliği, sadece özel işletmecilik ve karma tip (hem kamu hem de özel işletmeci). Özel işletmelerin bulunduğu toplu taşıma sistemlerinde, ayrıcalıklı yolcuların (65 yaş üstü, engelli, öğrenci vb.) ücretsiz veya indirimli ulaşımı, işletme maliyetlerinin sürekli artmasına neden olmaktadır. Bu sebeple, merkezi ve yerel yönetimler tarafından özel işletmelere sübvansiyon yapılması gündeme gelmiştir. Yapılan farklı uygulamalarda, özel işletmecilerin maliyetlerinin düşürülmesi, verimliliklerinin artırılması ve hizmet kalitesinin geliştirilmesine yönelik bir standart bulunmamaktadır. Bu çalışmada, toplu taşıma sisteminde özel toplu taşıma şirketlerinin faaliyet göstermesi için çeşitli yöntemlerle yapılacak sözleşmeler kapsamında değerlendirilmesi gereken performans kriterleri ve ödeme esasları ele alınmıştır. Örnek alınan toplu taşıma sisteminde performansa dayalı bir ödeme modelinin oluşturulması amaçlanmıştır. Bunun için literatürde uygulanan sözleşme ve ödeme modelleri değerlendirilmiş, performansa dayalı bir ödeme modeli için matematiksel bir model oluşturulmuştur. ANFIS (Adaptive Neural-Fuzzy Inference Systems) yöntemi kullanılarak örneklenen özel toplu taşıma işletmesinin önceki dönem verileri kullanılarak maliyet değerlendirmesi yapılmıştır. Belirlenen performans kriterlerinin ağırlıkları AHP (Analitik Hiyerarşi Süreci) yöntemi ile belirlenerek ödeme modeli katsayıları oluşturulmuştur. Yapılan simülasyonlar ile önerilen performansa dayalı ödeme modelinin yolcu bazlı model ile karşılaştırması yapılmıştır. Analiz çalışması ile, önerilen modelin özel taşımacıların gelir-gider oranında %37 daha iyi sonuç verdiği ve taşımacıların maliyetlerinin tamamen karşılandığı sonucu elde edilmiştir. Çalışmada önerilen yöntem kullanılarak toplu taşıma sisteminin sürekliliğinin sağlanabileceği, ilave performans ödemesi ile de hizmet kalitesinin artırılarak toplu taşıma cazip hale getirilebilecektir.","PeriodicalId":49442,"journal":{"name":"Teknik Dergi","volume":null,"pages":null},"PeriodicalIF":0.8000,"publicationDate":"2022-11-01","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"1","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Teknik Dergi","FirstCategoryId":"5","ListUrlMain":"https://doi.org/10.18400/tekderg.955920","RegionNum":4,"RegionCategory":"工程技术","ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"Q4","JCRName":"ENGINEERING, CIVIL","Score":null,"Total":0}
引用次数: 1
Abstract
Türkiye'de toplu taşıma sistemleri temel olarak üç tipte işletilmektedir: sadece kamu işletmeciliği, sadece özel işletmecilik ve karma tip (hem kamu hem de özel işletmeci). Özel işletmelerin bulunduğu toplu taşıma sistemlerinde, ayrıcalıklı yolcuların (65 yaş üstü, engelli, öğrenci vb.) ücretsiz veya indirimli ulaşımı, işletme maliyetlerinin sürekli artmasına neden olmaktadır. Bu sebeple, merkezi ve yerel yönetimler tarafından özel işletmelere sübvansiyon yapılması gündeme gelmiştir. Yapılan farklı uygulamalarda, özel işletmecilerin maliyetlerinin düşürülmesi, verimliliklerinin artırılması ve hizmet kalitesinin geliştirilmesine yönelik bir standart bulunmamaktadır. Bu çalışmada, toplu taşıma sisteminde özel toplu taşıma şirketlerinin faaliyet göstermesi için çeşitli yöntemlerle yapılacak sözleşmeler kapsamında değerlendirilmesi gereken performans kriterleri ve ödeme esasları ele alınmıştır. Örnek alınan toplu taşıma sisteminde performansa dayalı bir ödeme modelinin oluşturulması amaçlanmıştır. Bunun için literatürde uygulanan sözleşme ve ödeme modelleri değerlendirilmiş, performansa dayalı bir ödeme modeli için matematiksel bir model oluşturulmuştur. ANFIS (Adaptive Neural-Fuzzy Inference Systems) yöntemi kullanılarak örneklenen özel toplu taşıma işletmesinin önceki dönem verileri kullanılarak maliyet değerlendirmesi yapılmıştır. Belirlenen performans kriterlerinin ağırlıkları AHP (Analitik Hiyerarşi Süreci) yöntemi ile belirlenerek ödeme modeli katsayıları oluşturulmuştur. Yapılan simülasyonlar ile önerilen performansa dayalı ödeme modelinin yolcu bazlı model ile karşılaştırması yapılmıştır. Analiz çalışması ile, önerilen modelin özel taşımacıların gelir-gider oranında %37 daha iyi sonuç verdiği ve taşımacıların maliyetlerinin tamamen karşılandığı sonucu elde edilmiştir. Çalışmada önerilen yöntem kullanılarak toplu taşıma sisteminin sürekliliğinin sağlanabileceği, ilave performans ödemesi ile de hizmet kalitesinin artırılarak toplu taşıma cazip hale getirilebilecektir.
在土耳其,集体运输系统基本上有三种类型:只有公共创业、只有私人创业和因果报应类型(公共和私人)。Özel işletmelerin bulunduğu toplu taşıma sistemlerinde,ayrıcalıklıyolcuların(65 yaşüstü,engelli,ğrenci vb.)。这就是为什么今天私营企业被中央和地方政府淹没的原因。在不同的应用中,私人运营商没有降低成本、提高效率和提高服务质量的标准。在这项研究中,考虑了私营运输公司在公共交通系统中运营的各种方式所需评估的绩效标准和支付基础。例如,集体运输系统旨在建立一种基于绩效的支付模式。因此,根据文献中应用的合同和支付模型,对基于绩效的支付模型的数学模型进行了评估。ANFIS(自适应神经模糊推理系统)方法已被设计用于评估使用来自特殊集体运输的先前周期性数据的成本,例如使用自适应神经模糊推断系统。指定性能标准的权重是通过AHP(层次分析驱动因素)方法创建的。模拟提出的性能已与基于支付模型的旅行者基本模型进行了比较。根据分析,所提出的模型使特种承运人的人均收入提高了37%,并且完全满足了承运人的成本。Çalışmadaönerilen yöntem kullanılarak toplu taşıma system teminin sürekliliğinin sağlanabileceği,在艺术领域的表演。
期刊介绍:
The scope of Teknik Dergi is naturally confined with the subjects falling in the area of civil engineering. However, the area of civil engineering has recently been significantly enlarged, even the definition of civil engineering has somewhat changed.
Half a century ago, engineering was simply defined as “the art of using and converting the natural resources for the benefit of the mankind”. Today, the same objective is expected to be realised (i) by complying with the desire and expectations of the people concerned and (ii) without wasting the resources and within the sustainability principles. This change has required an interaction between engineering and social and administrative sciences. Some subjects at the borderline between civil engineering and social and administrative sciences have consequently been included in the area of civil engineering.
Teknik Dergi defines its scope in line with this understanding. However, it requires the papers falling in the borderline to have a significant component of civil engineering.