Uwłaczenie czci lub powadze Prezydenta RP w świetle praktyki Sądu Okręgowego w Krakowie (1933–1939)

Abstract

Artykuł dotyczy postępowań o uwłaczenie czci i powadze Prezydenta RP, jakie toczyły się przed Sądem Okręgowym w Krakowie w latach 1933–1939, na podstawie art. 125 § 2 kodeksu karnego z 1932 r. Za przedmiot analizy posłużyły pochodzące z tego okresu repertoria karne oraz akta poszczególnych spraw. Jak udało się ustalić, w latach 1933–1939 przed Sądem Okręgowym w Krakowie toczyło się 49 spraw dotyczących uwłaczenia czci lub powadze Prezydenta, prowadzonych przeciwko 56 oskarżonym. Stanowiły one niewielki odsetek, bo jedynie 0,4% postępowań, które zostały wszczęte w analizowanym okresie przed tymże Sądem. Do naszych czasów zachowały się akta 24 spraw. Spośród 50 osób, których sprawy Sąd Okręgowy w Krakowie rozstrzygnął merytorycznie, ostatecznie prawomocnym wyrokiem skazanych zostało 35 oskarżonych, uniewinnionych natomiast 15. Pomimo tego, że za uwłaczenie czci i powadze Prezydenta kodeks karny przewidywał karę więzienia od 6 miesięcy do 5 lat, kara orzeczona prawomocnie wobec żadnego sprawcy nie przekroczyła 1 roku pozbawienia wolności. Na karę 6 miesięcy więzienia skazanych zostało 18 osób (w tym 14 z warunkowym zawieszeniem jej wykonania), natomiast na karę więzienia w wymiarze od powyżej 6 miesięcy do 1 roku 16 (w tym wobec 4 wykonanie kary warunkowo zawieszono). W stosunku do jednego oskarżonego orzeczono areszt jako karę nadzwyczajnie złagodzoną.