Organ Bağışı Sürecinde Dinin Etkisinin Nitel Perspektifle İncelenmesi

Abstract

Günümüzde pek çok insanın yaşamını iyileştiren veya kurtaran bir tedavi şekli olan organ nakli ile ilgili en önemli sorunlardan biri organ bağış sayısındaki yetersizliktir. Organ bağışı özgeci ve toplum yanlısı bir davranış olduğu için bağış sayısının artması hastalar için olduğu kadar toplumsal dayanışmanın güçlendirilmesi açısından da önemlidir. Organ bağışı kararı konusunda yapılan çalışmaların büyük kısmı dinin organ bağışına yönelik tutum ve davranışları etkilediğini göstermekte, ancak pek azı nitel araştırmalara dayanmaktadır. Bu çalışmanın amacı 2021 yılında tamamlanan nitel bir araştırmanın verileri üzerinden dinin organ bağışına karar verme sürecini nasıl şekillendirdiğini değerlendirmek ve sürecin karmaşıklığını bir neden sonuç ilişkisine indirgemeden sosyolojik olarak yorumlamaktır. Veriler, maksimum çeşitlilik ve kartopu örnekleme teknikleriyle seçilmiş olan 18 katılımcıdan yarı yapılandırılmış mülakatlarla toplanmıştır. Bu çalışmada dinin organ bağışı sürecini çok boyutlu ve çok yönlü olarak şekillendirdiği, bu etkinin doğrudan ve olumsuz bir nedensellik çerçevesinde ele alınmaması gerektiği sonucuna varılmıştır.