Zagadnienie niepodzielności gospodarstw wiejskich na gruncie ustawodawstwa II RP

Abstract

Niekontrolowany proces podziału gospodarstw rolnych na niewydolne gospodarczo organizmy był niepożądanym elementem struktury agrarnej Polski okresu międzywojennego. Sytuacja ta uniemożliwiła rozwój nowoczesnego rolnictwa i racjonalnej polityki rolnej, a ograniczone możliwości finansowe państwa nie pozwoliły całościowo przeprowadzić reformy rolnej, której jednym z elementów było wprowadzenie zasady niepodzielności gospodarstw rolnych. Już w 1918 r. pojawiły się postulaty wprowadzenia ustawowego zakazu dzielenia gospodarstw rolnych. Problem ten częściowo rozwiązywała reforma rolna z 1925 r. przeprowadzona na podstawie ustawy z dnia 28 października 1925 r. o wykonaniu reformy rolnej, która zakazywała podziału gospodarstw rolnych przez okres 25 lat. Regulacje te zostały zmienione ustawą z dnia 14 kwietnia 1937 r. o ograniczeniu obrotu nieruchomościami powstałymi z parcelacji, która zakazywała podziału wszystkich gospodarstw rolnych powstałych z parcelacji. W zakresie niepodzielności gospodarstw rolnych do Sejmu wpłynęły trzy ważne projekty, które miały ograniczyć podział gospodarstw rolnych, jeden ministra W. Stankiewicza i dwa posła F. Bartczaka, które nie stały się prawem powszechnie obowiązującym, a problem niepodzielności gospodarstw nie został rozwiązany do 1939 r.